03-03-2013, 21:09
Ben itiraz kurallarına taraftar değilim. Hakem yanlış karar verirse ya da yanlış bir uygulama yaparsa düşüncesinden yola çıkılarak önlem düşünülüyor. Deneyimlerimden yola çıkarak söyleyebilirim ki artık itiraz kurullarının pratik bir yararı yoktur. Artık diyorum çünkü bir zamanlar vardı. Bunun koşullarını ortaya koyayarak tezimi savunayım.
Bu komisyona ihtiyaç nereden kaynaklanmıştır bunu irdeleyelim.
1970’li, 80’li yıllarda böyle bir uygulama hatırlamıyorum. Aslında o zamanlar kurallara mantığı ile birlikte hakim hakemler ve oyuncular oldukça fazlaydı. O dönemlerde zaten turnuvalarda oyuncular kendi içlerinden hakem çıkarıyordu. Zaman kontrolleri vardı ve zeitnotlarda hamle yazmak büyük önem taşıyordu. Yani hakemlik en az orta düzeyde oyunculuk deneyimi gerektiriyordu.
1991 sonrası hakemlik bir meslek halini aldı ve açılan kurslarda fazla oyunculuk deneyimi olmayan bir dolu hakem yetiştirildi. Oyuncularda tanımadıkları bu hakemlere güven oluşmadı. Derken satrancı geniş kitlelere yayabilmek için düşünme süresiyle oynandı. Ajurne tarihe karıştı, giyotin (hızlı bitiş) turnuvalar ortaya çıktı. Sıkça son iki dakika tartışmaları yaşandı. Hakemler konum takdir ederken çok hata yaptılar. Gerek tartışmalı durumların artması gerekse oyuncuların tanımadığı ve güven duymadığı hakemlerin turnuvaları yönetmeleri itiraz kurullarına ihtiyacı da beraberinde getirdi. Bu koşullarda itiraz kuruluna itirazım yok! Gerekli olmuştu. İtirazım günümüz koşulları için geçerli.
Sonradan eklemeli tepmolar hakemlerin işini çoğunlukla kolaylaştırdı. Son iki dakika yok! Zeitnotta hamle yazmak yok!
Günümüzde daha çok eşlendirmeler, puanlama, averaj, saatte oluşan arıza ve yanlış ayarlamalar gibi konulara itirazlar oluyor. Bunlar da teknik bilgileri gerektiriyor. Çocuk turnuvalarında ise daha çok tuttun-tutmadım, bıraktın-bırakmadım, pattı-mattı gibi kurula gerek olmayan konular gündeme geliyor.
Buradan itiraz komisyonu nasıl kuruluyor oraya geçelim. Bir turnuvada aday olan ya da aday olarak önerilen oyunculardan oylama yöntemi ile 5 kişilik bir komisyon seçiliyor. 3 asil 2 yedek (sayılarda hata yapmış olabilirim aklımda böyle kalmış).
İllerde düzenlenen turnuvaların profiline bir göz atalım. Yüzde sekseni çocuk turnuvası. Bu turnuvalarda nasıl kurul oluşturacaksınız? Diğer turnuvalarda da kural bilgisi yerinde, muhakemesi güçlü, teknik ve yöntemlere hakim adaylar bulmalısınız. Üstelik seçecekler seçileceklerin bu yeteneklerini ne kadar bilecek?
Tartışmaları en aza indirmek için turnuva oyunculuğu deneyimi olan, kurallara ve kuralların mantığına hakim kişilerden yararlanmak gerekmektedir. Deneyimli hakemlerin yanında diğerlerinin yetiştirilmesi sağlanmalıdır. Sürekli eğitime önem verilmelidir. Bunlar olduğu takdirde tartışma kendiliğinden ortadan kalkacaktır.
Bu komisyona ihtiyaç nereden kaynaklanmıştır bunu irdeleyelim.
1970’li, 80’li yıllarda böyle bir uygulama hatırlamıyorum. Aslında o zamanlar kurallara mantığı ile birlikte hakim hakemler ve oyuncular oldukça fazlaydı. O dönemlerde zaten turnuvalarda oyuncular kendi içlerinden hakem çıkarıyordu. Zaman kontrolleri vardı ve zeitnotlarda hamle yazmak büyük önem taşıyordu. Yani hakemlik en az orta düzeyde oyunculuk deneyimi gerektiriyordu.
1991 sonrası hakemlik bir meslek halini aldı ve açılan kurslarda fazla oyunculuk deneyimi olmayan bir dolu hakem yetiştirildi. Oyuncularda tanımadıkları bu hakemlere güven oluşmadı. Derken satrancı geniş kitlelere yayabilmek için düşünme süresiyle oynandı. Ajurne tarihe karıştı, giyotin (hızlı bitiş) turnuvalar ortaya çıktı. Sıkça son iki dakika tartışmaları yaşandı. Hakemler konum takdir ederken çok hata yaptılar. Gerek tartışmalı durumların artması gerekse oyuncuların tanımadığı ve güven duymadığı hakemlerin turnuvaları yönetmeleri itiraz kurullarına ihtiyacı da beraberinde getirdi. Bu koşullarda itiraz kuruluna itirazım yok! Gerekli olmuştu. İtirazım günümüz koşulları için geçerli.
Sonradan eklemeli tepmolar hakemlerin işini çoğunlukla kolaylaştırdı. Son iki dakika yok! Zeitnotta hamle yazmak yok!
Günümüzde daha çok eşlendirmeler, puanlama, averaj, saatte oluşan arıza ve yanlış ayarlamalar gibi konulara itirazlar oluyor. Bunlar da teknik bilgileri gerektiriyor. Çocuk turnuvalarında ise daha çok tuttun-tutmadım, bıraktın-bırakmadım, pattı-mattı gibi kurula gerek olmayan konular gündeme geliyor.
Buradan itiraz komisyonu nasıl kuruluyor oraya geçelim. Bir turnuvada aday olan ya da aday olarak önerilen oyunculardan oylama yöntemi ile 5 kişilik bir komisyon seçiliyor. 3 asil 2 yedek (sayılarda hata yapmış olabilirim aklımda böyle kalmış).
İllerde düzenlenen turnuvaların profiline bir göz atalım. Yüzde sekseni çocuk turnuvası. Bu turnuvalarda nasıl kurul oluşturacaksınız? Diğer turnuvalarda da kural bilgisi yerinde, muhakemesi güçlü, teknik ve yöntemlere hakim adaylar bulmalısınız. Üstelik seçecekler seçileceklerin bu yeteneklerini ne kadar bilecek?
Tartışmaları en aza indirmek için turnuva oyunculuğu deneyimi olan, kurallara ve kuralların mantığına hakim kişilerden yararlanmak gerekmektedir. Deneyimli hakemlerin yanında diğerlerinin yetiştirilmesi sağlanmalıdır. Sürekli eğitime önem verilmelidir. Bunlar olduğu takdirde tartışma kendiliğinden ortadan kalkacaktır.