06-02-2015, 23:42
Tamam kabul. Bu meçhul yönerge yayınlanmayacak. Yayınlanamamasının nedeni, orada dış dünyaya kapalı, dış dünyada ne olup bittiğini anlayamayan, kavrayamayan bir yapı var. Bir de bu yapıya destek veren TSF.
Şimdi, ana konumuza dönelim.
Sıfır dakika kuralı denen garabete.
Bir satranççı satranç oynamaya gelmişse hiçbir güç onu engelleyememeli. Özellikle kral olduğunu zanneden bazı hakemler satranççının satranç oynama hakkını gasp edememeli. Geçmiş zamanlarda bir başhakem “Yönergeyi siz mi hazırlıyorsunuz ?” şeklindeki soruma “Hayır” demişti. Bu hayır her zaman ve her yerde geçerli olmalıdır. Turnuva yönergesini (yarışma kurallarını) turnuva organizatörleri hazırlamalı, hakemler sadece uygulamalıdır. Fakat hakem hem organizatör ve hem de hakem olursa bu işde bir yanlışlık var demektir. Hakem kural koyucu olmamalı. Hakem sorumlular, yetkililer tarafından konulan kuralları uygulayıcı, denetleyici pozisyonda olmalıdır. Yönergeyi hazırlamakla yükümlü organizatörler ise yeni ve gelişmekte olan kuralların ruhunu kavrayıcı yetkinlikte, satranççıyı seven, satrancın gelişmesi için çaba gösteren bir durumda olmalıdır.
“Sıfır dakika” kuralı hakemin işine gelir. Hakem için büyük kolaylıktır. Onun için ön kontrol son imza çok kolaydır “sıfır dakika”da. Fakat “sıfır dakika”da satranççının çok yönlü hakları gasp edilir. “Sıfır dakika”yla son dakikalarda panoya asılan eşlendirmede adını görebilmek için itiş kakış içinde kalmak satranççıya reva görülmektedir. Rahat ve stressiz bir ortamda oyuna başlayabilme hakkı gasp edilmektedir. İtiş kakış stresiyle ve heyecanıyla beraber başka ihtiyaçlar da ortaya çıkabilir. Satranççı tuvalete gitme ihtiyacı duyabilir son dakikalarda. Tuvaletle masası arasında kalan satranççı daha bir telaşlanabilir. Ellerini dahi yıkamayı unutur da rakibinin elini temizlenmemiş eliyle sıkmak zorunda kalabilir. Önemli bir işini halletmek için tur arasında dışarı çıkan satranççı trafik yoğunluğundan dolayı istemeden de olsa geç kalabilir. ‘Daha erken yola çıksaydı’ sözü en azından İstanbul gibi şehirlerdekiler için zulümdür.
“Sıfır dakika” kuralında hakem ben işimi yapıyorum diyebilir. Fakat bu söyleyiş yanlıştır. Diğer tarafta gerçek olan şu ki bir veya birkaç satranççı satrançtan soğur. Kendisi soğumakla kalmaz başkalarını da soğutur. Topyekün bakıldığında satranç ve satranççı kaybeder.
Anayasanın, kanunların, tüzüklerin, yönetmeliklerin, vs. vs. hergün değiştirildiği bir ortamda “sıfır dakika” kuralı gülünç, anlamsız, despotik, satranca ve satranççıya zararlı bir kuraldır. Bu kuralın katı bir şekilde uygulanmasıyla satranç ve satranççı kaybeder.
Salona birkaç saniye veya birkaç dakika gecikmeyle gelen satranççıyı mazeretini sormadan ve değerlendirmeden ve mazeret değerlendirme cesaret ve basiretini gösteremeden salondan adeta itercesine dışarı çıkartan hakemi, hakemleri satrançtan anlamadıklarını, satranç bilmediklerini, satranççıyı sevmediklerini iddia ederek kınıyorum.
Yaşamak canlıların en temel hakkıdır. Hiçbir ceza yaşama hakkını yok etmemelidir. (Adeta her gün değişen) kanunlar toplum düzenini sağlamak içindir. Toplum düzenini bozan süreli veya süresizce cezalandırılır. Fakat bu ceza hiçbir zaman suçlu kişinin yaşama hakkını elinden almaz, almamalıdır. Bilerek bile cinayet işleyen bir kişi hapiste süreli veya süresizce tutulur. Bu süre boyunca hapisteki kişinin sağlıklı bir şekilde yaşama hakkı oluşturulur ve korunur.
Satranç oynamak satranççının en temel hakkıdır. Satranç kuralları da satranççının satranç oynamasını düzene sokmak içindir. Satranççıyı satranç oynamaktan yasaklamak için değildir. Satranç oynama düzenini bozan cezalandırılır. Fakat rakibine, turnuva salonundakilere, hakemlere, eşyaya, vb. zarar vermeyen satranççının satranç oynama hakkı hiçbir zaman elinden alınmamalıdır.
Eğer sıfır dakika garabeti yönergelerde yer almaya devam edecekse, ya satranççıya satranç oynatmak için çareler arayacaksın veya satranççıya satranç oynatabilmek için FIDE kurallarının değişerek gelişmesi için FIDE ye öneriler sunup gerçekleşmesi için çaba göstereceksin. Hem FIDE de temsilcin varken bu senin için daha kolay olmaz mı ? Yoksa amacın sadece ve sadece kuralları katı bir şekilde uygulayıp satranççının haklarını gaspetme keyfini yaşamaya devam mı etmek istiyorsun ?
Geç kalma süresini hakemlerin dışında yönergeyi hazırlayanlar tespit etmelidir Bu noktada hakem geç gelen satranççının mazeretini değerlendirebilmek için olayı kavrayıcı durumda ve yetkinlikte olmalıdır: Satrancı bilmeli, kavramalı, sevmeli, bulunduğu şehrin trafik durumundan, iklim şartlarından, vb, vb haberdar olmalıdır. Bilme, kavrama, sevme olmaz ise veya benim işim değil derse yeni kurala göre o hakem hakemlik yapmaya ehil, yetkin ve yetkili olamaz. Bu kişi göreve devam ederse satranca ve satranççıya zarar verir.
Eski kural : 6.6.a. Any player who arrives at the chessboard after the start of the session shall lose the game. Thus the default time is 0 minutes. The rules of a competition may specify otherwise.
Yeni kural : 6.7.a. The rules of a competition shall specify in advance a default time. Any player who arrives at the chessboard after the default time shall lose the game unless the arbiter decides otherwise.
Eski kural uluslararası turnuva yönergelerinde yazılmaktaydı. Yeni kural devreye girdikten sonra “sıfır dakika” kuralı yönergelerden çıkarılmıştır. Yeni kuralın uluslararası turnuvalarda geçerli olduğunu görmekteyiz.
Eski kural her ne kadar yarışma kurallarına farklı bir süre konulmasına açık kapı bıraksa da, sıfır dakika kavramını ön plana çıkartıp uygulanması gerektiğini belirtmekteydi. Yeni kuralda ise sıfır dakika kavramı yoktur. Yeni kuralda sıfır dakika sözcükleri hiç yazılmamıştır. Onun yerine belirli bir süre konulması istenmektedir. Bu süre sıfır dakika da olabilir bir saat de. Bu geniş toleransın yanısıra, satranççı belirtilen sürede gelemese bile, yeni kural mazeretlere karşı son kararı hakeme bırakmaktadır. Yeni kural hakeme satranççıyı salondan çıkartmak basitliğini değil fakat satranççıya satranç oynatabilme yetkisini ve sorumluluğunu vermektedir.
TSF bu konuda gerekli ve yeterli ehliyetleri tekrar seçmeli, eğitmeli ve yetkilendirmelidir. Tabii ki, öncelikle kendisi gerekli ve yeterli ehliyete sahip olduktan sonra...
Şimdi, ana konumuza dönelim.
Sıfır dakika kuralı denen garabete.
Bir satranççı satranç oynamaya gelmişse hiçbir güç onu engelleyememeli. Özellikle kral olduğunu zanneden bazı hakemler satranççının satranç oynama hakkını gasp edememeli. Geçmiş zamanlarda bir başhakem “Yönergeyi siz mi hazırlıyorsunuz ?” şeklindeki soruma “Hayır” demişti. Bu hayır her zaman ve her yerde geçerli olmalıdır. Turnuva yönergesini (yarışma kurallarını) turnuva organizatörleri hazırlamalı, hakemler sadece uygulamalıdır. Fakat hakem hem organizatör ve hem de hakem olursa bu işde bir yanlışlık var demektir. Hakem kural koyucu olmamalı. Hakem sorumlular, yetkililer tarafından konulan kuralları uygulayıcı, denetleyici pozisyonda olmalıdır. Yönergeyi hazırlamakla yükümlü organizatörler ise yeni ve gelişmekte olan kuralların ruhunu kavrayıcı yetkinlikte, satranççıyı seven, satrancın gelişmesi için çaba gösteren bir durumda olmalıdır.
“Sıfır dakika” kuralı hakemin işine gelir. Hakem için büyük kolaylıktır. Onun için ön kontrol son imza çok kolaydır “sıfır dakika”da. Fakat “sıfır dakika”da satranççının çok yönlü hakları gasp edilir. “Sıfır dakika”yla son dakikalarda panoya asılan eşlendirmede adını görebilmek için itiş kakış içinde kalmak satranççıya reva görülmektedir. Rahat ve stressiz bir ortamda oyuna başlayabilme hakkı gasp edilmektedir. İtiş kakış stresiyle ve heyecanıyla beraber başka ihtiyaçlar da ortaya çıkabilir. Satranççı tuvalete gitme ihtiyacı duyabilir son dakikalarda. Tuvaletle masası arasında kalan satranççı daha bir telaşlanabilir. Ellerini dahi yıkamayı unutur da rakibinin elini temizlenmemiş eliyle sıkmak zorunda kalabilir. Önemli bir işini halletmek için tur arasında dışarı çıkan satranççı trafik yoğunluğundan dolayı istemeden de olsa geç kalabilir. ‘Daha erken yola çıksaydı’ sözü en azından İstanbul gibi şehirlerdekiler için zulümdür.
“Sıfır dakika” kuralında hakem ben işimi yapıyorum diyebilir. Fakat bu söyleyiş yanlıştır. Diğer tarafta gerçek olan şu ki bir veya birkaç satranççı satrançtan soğur. Kendisi soğumakla kalmaz başkalarını da soğutur. Topyekün bakıldığında satranç ve satranççı kaybeder.
Anayasanın, kanunların, tüzüklerin, yönetmeliklerin, vs. vs. hergün değiştirildiği bir ortamda “sıfır dakika” kuralı gülünç, anlamsız, despotik, satranca ve satranççıya zararlı bir kuraldır. Bu kuralın katı bir şekilde uygulanmasıyla satranç ve satranççı kaybeder.
Salona birkaç saniye veya birkaç dakika gecikmeyle gelen satranççıyı mazeretini sormadan ve değerlendirmeden ve mazeret değerlendirme cesaret ve basiretini gösteremeden salondan adeta itercesine dışarı çıkartan hakemi, hakemleri satrançtan anlamadıklarını, satranç bilmediklerini, satranççıyı sevmediklerini iddia ederek kınıyorum.
Yaşamak canlıların en temel hakkıdır. Hiçbir ceza yaşama hakkını yok etmemelidir. (Adeta her gün değişen) kanunlar toplum düzenini sağlamak içindir. Toplum düzenini bozan süreli veya süresizce cezalandırılır. Fakat bu ceza hiçbir zaman suçlu kişinin yaşama hakkını elinden almaz, almamalıdır. Bilerek bile cinayet işleyen bir kişi hapiste süreli veya süresizce tutulur. Bu süre boyunca hapisteki kişinin sağlıklı bir şekilde yaşama hakkı oluşturulur ve korunur.
Satranç oynamak satranççının en temel hakkıdır. Satranç kuralları da satranççının satranç oynamasını düzene sokmak içindir. Satranççıyı satranç oynamaktan yasaklamak için değildir. Satranç oynama düzenini bozan cezalandırılır. Fakat rakibine, turnuva salonundakilere, hakemlere, eşyaya, vb. zarar vermeyen satranççının satranç oynama hakkı hiçbir zaman elinden alınmamalıdır.
Eğer sıfır dakika garabeti yönergelerde yer almaya devam edecekse, ya satranççıya satranç oynatmak için çareler arayacaksın veya satranççıya satranç oynatabilmek için FIDE kurallarının değişerek gelişmesi için FIDE ye öneriler sunup gerçekleşmesi için çaba göstereceksin. Hem FIDE de temsilcin varken bu senin için daha kolay olmaz mı ? Yoksa amacın sadece ve sadece kuralları katı bir şekilde uygulayıp satranççının haklarını gaspetme keyfini yaşamaya devam mı etmek istiyorsun ?
Geç kalma süresini hakemlerin dışında yönergeyi hazırlayanlar tespit etmelidir Bu noktada hakem geç gelen satranççının mazeretini değerlendirebilmek için olayı kavrayıcı durumda ve yetkinlikte olmalıdır: Satrancı bilmeli, kavramalı, sevmeli, bulunduğu şehrin trafik durumundan, iklim şartlarından, vb, vb haberdar olmalıdır. Bilme, kavrama, sevme olmaz ise veya benim işim değil derse yeni kurala göre o hakem hakemlik yapmaya ehil, yetkin ve yetkili olamaz. Bu kişi göreve devam ederse satranca ve satranççıya zarar verir.
Eski kural : 6.6.a. Any player who arrives at the chessboard after the start of the session shall lose the game. Thus the default time is 0 minutes. The rules of a competition may specify otherwise.
Yeni kural : 6.7.a. The rules of a competition shall specify in advance a default time. Any player who arrives at the chessboard after the default time shall lose the game unless the arbiter decides otherwise.
Eski kural uluslararası turnuva yönergelerinde yazılmaktaydı. Yeni kural devreye girdikten sonra “sıfır dakika” kuralı yönergelerden çıkarılmıştır. Yeni kuralın uluslararası turnuvalarda geçerli olduğunu görmekteyiz.
Eski kural her ne kadar yarışma kurallarına farklı bir süre konulmasına açık kapı bıraksa da, sıfır dakika kavramını ön plana çıkartıp uygulanması gerektiğini belirtmekteydi. Yeni kuralda ise sıfır dakika kavramı yoktur. Yeni kuralda sıfır dakika sözcükleri hiç yazılmamıştır. Onun yerine belirli bir süre konulması istenmektedir. Bu süre sıfır dakika da olabilir bir saat de. Bu geniş toleransın yanısıra, satranççı belirtilen sürede gelemese bile, yeni kural mazeretlere karşı son kararı hakeme bırakmaktadır. Yeni kural hakeme satranççıyı salondan çıkartmak basitliğini değil fakat satranççıya satranç oynatabilme yetkisini ve sorumluluğunu vermektedir.
TSF bu konuda gerekli ve yeterli ehliyetleri tekrar seçmeli, eğitmeli ve yetkilendirmelidir. Tabii ki, öncelikle kendisi gerekli ve yeterli ehliyete sahip olduktan sonra...