2 Atla Mat ve Sorgulanması Gereken Bir Kural !
#1
Değerli satrançseverler

2 atla mat yapılamamasının nedeni, 2 tarafta doğru hamleleri oynadığı sürece mattan 1 hamle oluşan pozisyonun pat olmasıdır. Bu da ancak tahtada rakibin oynayacak bir taşının (genellikle piyon) olmasıyla ortadan kalkar.
Şimdi aşağıda 22.Arjantin Yazışmalı Satranç Şampiyonası finalinde IM Cordoba,Hugo Feliciana (2489)-IM Saglione, Eduardo (2507)arasında oynanan maçta 79.hamle sonucunda oluşan pozisyonu sunuyorum (Maç bu yazıyı yazdığım zaman halen devam ediyordu) ; diyagramı yapamadığım için taşların yerini belirtiyorum. Yönetici arkadaşlar diyagram koyabilirler ise sevinirim.
Beyaz : Şe2,e5,h4
Siyah : Şf4,Ae6,Af5 ve hamle beyazda .

Beyazın 2 piyonuna karşı, siyahın 2 atı var. Normalde beyazın 2 piyonu olmasa idi oyun berabere idi. Dolayısıyla beyaz berabere yapmak için bir an önce bu 2 piyonunu sürerek rakibe vermek isteyecektir.Siyahın bu maçı kazanması için izleyeceği yol ise ; şah ve beyaz piyonu bloke etmeyen serbest atı yardımıyla , beyaz şahı tahtanın köşesine sıkıştırıp rakibin piyonunu bloke eden atınıda beyaz şahı hamle yapamaz hale getirmek amacıyla oynadıktan sonra, beyaz mecburen piyonunu oynayacak ve sonraki hamlede mat gerçekleşecektir.

Tahtada sadece 6 taş olduğundan bu zorlu pozisyonu Nalimov Tablebases yardımıyla mükemmel manevralar sonucunda 64. hamle sonunda siyahın mat ile kazandığını görüyoruz. Siyah 80. h5 Ag3+ 81.Şd2 Axh5 82.Şd3 Şf3 manevralarıyla başlayan hamleler serisi sonucunda 143. hamlede yukarıda söylenen ilkeleri uygulayarak mat ediyor. Teorik olarak kazanç olan bu pozisyon , maalesef satranç oyun kuralları gereği berabere oluyor. Çünkü 50 hamle içinde her iki tarafta piyon sürmemiş ve taş yememiş ise kurallar gereği oyun berabere oluyor. Bu oyunda ise bu manevraları yaparken 60 hamle boyunca taş alınmıyor ve piyon sürülmüyor.
Eskiden kesin berabere pozisyonlarda,gereksiz uzamaları ve zamandan kayıpları önlemek adına konmuş olan bu kural, gelişen bilgisayar teknolojileri ve pozisyon çözümlemelerinin kolaylaşması nedeniyle sorgulanmalıdır diye düşünüyorum. Nalimov Tablebases sayesinde bu şekilde binlerce pozisyon ortaya konabilir.

Teorik olarak kazanç olan bir konumun, satranç oyun kuralları gereği berabere olmasını , satrancın içindeki büyük bir paradoks olarak görüyorum. Yanılıyormuyum acaba ?

Murat Akdağ
Ara
Cevapla
#2
Öncelikle 50 hamle kuralının geçmişiyle ilgili şu bilgilere dikkatinizi çekmek istiyorum.

http://en.wikipedia.org/wiki/Fifty-move_rule#History

FIDE ve masabaşı (OTB) satranççılar için bu kuralın şu anki halinin herhangi bir sorun teşkil ettiği kanaatinde değilim. Basitçe düşünürsek bu tür karmaşık oyunsonlarında insanların tablebase kesinliğinde oynaması olasılığı son derece düşük olduğundan bu tür konumlar tahtada oluşsa bile oyunun sonucunu muhtemelen karşılıklı hatalı hamleler belirleyecektir. Dolayısıyla bu kuralı kapsamlı olarak elden geçirmek için harcanması gereken çabanın masabaşı oyuncuları için pratikte herhangi bir anlamı olmayacaktır.

Bence ICCF yetkilileri eğer bunun çözülmesi gereken bir problem olduğunu düşünüyorlarsa (ki 50 hamle kuralının konumu savunan taraf için fazladan beraberlik şansları yaratarak oyunun karmaşıklığına katkıda bulunduğunu da düşünüyor olabilirler) FIDE kuralı 9.3'ü yazışmalı satranç için yeniden düzenleyerek bu problemi halledebilirler.
Ara
Cevapla




Konuyu Okuyanlar: 1 Ziyaretçi