13-05-2009, 09:01
Ah Şu Kadınlar
Vassily Ivanchuk, genç Şahriyar’a öğüt veriyor: “Evlat, sakın, ama asla ve asla satranççı bir kızla evlenme!” GM Evgeni Vasiukov, Moskova’da ilginç bir satranç turnuvası düzenlemişti. Müzisyenler, sinema sanatçıları, kozmonotlar, devlet adamları, medya mensupları vb. meşhur kişiler süper büyükustalarla aynı turnuvada onlara karşı oynayabiliyordu. Tabii büyükustalar ve ustalar kuvvet derecelerine göre ağır bir zaman handikabına (4’e karşı 16 dakika gibi) sahiptiler.
Vasiukov’un davetini kabul edenler arasında kimler yoktu ki? Karpov, Kramnik, Gelfand, Svidler, Ivanchuk ve eski eşi Alisa Galyamova. Karpov sözünde durmak için hasta yatağından kalkıp katılır turnuvaya. Ivanchuk ise turnuva öncesi Vasiukov’la telefon görüşmesinde Galyamova’nın katılması halinde kendisinin oynayamayacağını belirtir. Vasiukov’un cevabı kesindir: “Evlat, ben ikinizi de davet ettim, artık yapabileceğim bir şey yok.” Ertesi gün Galyamova turnuvaya katılırken Ivanchuk ortalarda görünmez, Alica erkeklerin arasında ve Karpov’un önünde dereceye girer.
Lasker ve Capablanca diğer şampiyonlara nazaran tahtada en az gaf (çift sorulu hamle) yapan oyunculardı. Özellikle Capablanca yıldırım partilerde dahi kaba hatalar yapmazdı. Ta ki 1929 Karlsbad turnuvasının 16. turunda eş puanla ilk sırayı paylaştığı Fritz Saemisch ile olan oyununun 9. hamlesine kadar:
Saemisch,F – Capablanca,J [E24] 1929 Karlsbad 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Ac3 Fb4 4.a3 Fxc3 5.bxc3 d6 6.f3 e5 7.e4 Ac6 8.Fe3 b6 9.Fd3 Salo Flohr’a göre tam bu esnada, o gün başka bir kadınla randevusu olan zavallı Capa’nın karısı, hiç beklenmedik bir şekilde Havana’dan çıkagelir. Çapkın Capa telaştan çabucak 9…Fa6?? Oynar ve 10.Va4 Fb7 11.d5 hamleleriyle alet kaybettikten sonra bir hayli dirense de yenilgiden kurtulamaz ve 62. hamlede terk eder. Büyük üstadın kariyerindeki bu en akıl almaz mağlubiyetinin sırrına benzer şekilde, kesin favori olduğu Dünya Şampiyonasında Alekhine’e yenilmesine sebep olarak da unvan maçı sırasında revü kızlarıyla gönül eğlendirmiş olması anlatılır.
Aynı zamanda konser piyanisti de olan Sovyet GM Mark Taimanov’un hayatı, dünya şampiyonası aday maçlarındaki 6-0’lık Fischer yenilgisiyle karardı. Sovyet yetkilileri büyükustaya konser verdirmediler ve birlikte ikili konserler verdiği eşi Lyubov Bruk, Taimanov’dan ayrıldı. Maçtan sonra Fischer dahi böylesine bir galibiyet beklemediğini itiraf etmişti. Öncesinde ve maç esnasında Sovyet ekibindekilerin dikkatini çeken Taimanov’un garip davranışlarıydı. Ülkesindeki hazırlık sırasında sık sık ortadan kayboluyor ve garip bahaneler ileri sürüyordu. Olağanüstü cimrileşmişti. Maç sırasında para harcamamak için –ki Taimanov’un harcırahı, diğer Sovyet ekibindekilerin 10 katından daha fazlaydı- ucuz yemekler yiyor, gıdalarına dikkat etmiyordu. Bütün bunları sonradan evleneceği sevgilisi için para biriktirmek uğruna yaptığı sonradan anlaşıldı. Aşkı uğruna kariyerindek, en ağır mağlubiyeti almıştı. Şu anda da bambaşka bir kadınla evlidir. (Kaç evlilik yaptığını hiç sormayın)
Viktor Kortchnoi, 1974 Dünya şampiyonası aday maçları finaline dek başarıyla gelir ama finalde Karpov’la oynamadan önce karısıyla bazı sorunlar yaşar. Oyunda kendine ayrılan 2,5 saatte 15 hamle yapar, kayıp konuma düşüp zamandan kaybeder. Kortchnoi’nin ekibinden Rudolf Zagainov’un anlattığına göre o gece Kortchnoi, eşinden şehri terk etmesini “rica” eder. Bitime 5 oyun kala Kortchnoi 3-0 geridedir. Ama Bela Moskova’dan ayrıldıktan sonra kendini toparlayan Kortchnoi üst üste 2 oyun kazanarak durumu 3-2 yapar. Zagainov çok umutludur; ta ki oyunların oynandığı Tchaikovsky Konser Salonuna varana dek, Kortchnoi’un arkadaşları ve akrabaları, eşi Bella’yı Leningrad’dan Moskova’ya geri getirmişlerdir. Kortchnoi’a iyilik olsun diye yapılan bu işgüzarlık para etmez; kalan oyunlarda güç bela 3 berabere yapan Kortchnoi adaylar finalini kaybeder. Fischer istekleri kabul edilmeyip unvan maçını yapmayı reddedince, Karpov 6 ay sonra dünya şampiyonu unvanını alır.
Dünya şampiyonlarından Tigran Petrosian’ın eşi son derece hırslı bir kadındı ve Botvinnik ile yapacağı unvan maçı öncesi ve sırasında kazanması için kocasını sürekli zorluyordu. Petrosian ise karısının hırsına sahip olmadığı gibi müşkülpesent bir adamdı da. Botvinnik maçına kötü başlayınca ortalığı telaşa veren çevresindekileri yatıştırmak için “Paniğe gerek yok! Havalar çok soğuk, hele biraz ısınsın bir şeyler yaparım.” der. Yine bir gün dünya şampiyonu olabilmesi için dikkat etmesini söyleyip duran karısının sözlerinden bıkan Petrosian sonunda patlar: “Madem o kadar heveslisin, sen oyna o zaman Botvinnik’le!” Ama bu kez hikaye mutlu sonlanır ve Petrosian, Botvinnik’i yenerek Dünya Şampiyonu olur. Hanımlardan özür dileyerek ve engin mizah anlayışlarına sığınarak İstanbul’daki bir mezar taşından alıntı yapalım: “Burada karı dırdırından ölen Hıdır Ağa yatıyor.” Hiç şüphesiz Polgar kızkardeşler, Maya Chiburdanidze, Xie Jun, Antoaneta Stephanova, Alexandra Kosteniuk, Alisa Galyamova, Pia Cramling ve adlarını sayamadığımız olağanüstü bayan oyuncular olmasa satranç dünyası çok daha az renkli olacaktı.
Dünya şampiyonlarından Vasilly Smyslov’un yurtdışında oynadığı bir turnuvada yaşadığı aşk gazetelerde alay konusu olur. Turnuvada başarısız olan Smyslov’un hicvedildiği bir karikatürde, tekerlekleri kalp şeklinde olan bir bisiklete binen Smyslov diğer büyükustaların gerisinde en arkada kalmıştır. Hatırlanacağı gibi Kasparov’da boşanması ve sonrasında hayatının en formsuz dönemlerinden birini geçirmişti.
Bütün hikayeler iç karartıcı değil elbette: Bronstein birinci olduğu bir turnuva dönüşünde eşine götürmek için uçağı çiçeklerle donatır. Bütün ödül parasını çiçeklere harcamıştır. GM Alexi Shirov, turnuva sırasında demo tahtasına pozisyon dizen Arjantinli kıza aşık olur ve iş evliliğe kadar gider. Kasparov’un rakibini belirlemek için yapılan maçta yenilen Kramnik’e para ödenir, ama Kasparov maçı için sponsor bulamayınca kazanan Shirov tek kuruş alamaz. Eşi Shirov’u terk eder. Aslen Letonya’lı olan Shirov, daha sonra İspanyol vatandaşlığına geçmiştir. Las Vegas’ta yapılan Dünya Şampiyonası öncesinde güneşli İspanya’yı bırakıp Polonya’ya gider. Sebep ne olabilir? Polonya’lı WIM Marta Zielinska. Ama A.B.D Dünya Şampiyonası için Zielinska’ya vize vermez, çünkü Shirov’un çocuğunu taşıyan marta hamiledir ve Amerikalılar yeni A.B.D vatandaşları yaratmak konusunda pek de istekli değillerdir. Bildiğimiz kadarıyla Shirov daha sonra Litvanya’lı WGM Victoria Cmilyte ile evlendi.
Aybar Karaçay
Bilim ve Teknik Dergisi
kaynak ades:http://www.chessmoon.com/index.php/satranc/satranca-dair/makaleler/238-ah-su-kadinlar
Vassily Ivanchuk, genç Şahriyar’a öğüt veriyor: “Evlat, sakın, ama asla ve asla satranççı bir kızla evlenme!” GM Evgeni Vasiukov, Moskova’da ilginç bir satranç turnuvası düzenlemişti. Müzisyenler, sinema sanatçıları, kozmonotlar, devlet adamları, medya mensupları vb. meşhur kişiler süper büyükustalarla aynı turnuvada onlara karşı oynayabiliyordu. Tabii büyükustalar ve ustalar kuvvet derecelerine göre ağır bir zaman handikabına (4’e karşı 16 dakika gibi) sahiptiler.
Vasiukov’un davetini kabul edenler arasında kimler yoktu ki? Karpov, Kramnik, Gelfand, Svidler, Ivanchuk ve eski eşi Alisa Galyamova. Karpov sözünde durmak için hasta yatağından kalkıp katılır turnuvaya. Ivanchuk ise turnuva öncesi Vasiukov’la telefon görüşmesinde Galyamova’nın katılması halinde kendisinin oynayamayacağını belirtir. Vasiukov’un cevabı kesindir: “Evlat, ben ikinizi de davet ettim, artık yapabileceğim bir şey yok.” Ertesi gün Galyamova turnuvaya katılırken Ivanchuk ortalarda görünmez, Alica erkeklerin arasında ve Karpov’un önünde dereceye girer.
Lasker ve Capablanca diğer şampiyonlara nazaran tahtada en az gaf (çift sorulu hamle) yapan oyunculardı. Özellikle Capablanca yıldırım partilerde dahi kaba hatalar yapmazdı. Ta ki 1929 Karlsbad turnuvasının 16. turunda eş puanla ilk sırayı paylaştığı Fritz Saemisch ile olan oyununun 9. hamlesine kadar:
Saemisch,F – Capablanca,J [E24] 1929 Karlsbad 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Ac3 Fb4 4.a3 Fxc3 5.bxc3 d6 6.f3 e5 7.e4 Ac6 8.Fe3 b6 9.Fd3 Salo Flohr’a göre tam bu esnada, o gün başka bir kadınla randevusu olan zavallı Capa’nın karısı, hiç beklenmedik bir şekilde Havana’dan çıkagelir. Çapkın Capa telaştan çabucak 9…Fa6?? Oynar ve 10.Va4 Fb7 11.d5 hamleleriyle alet kaybettikten sonra bir hayli dirense de yenilgiden kurtulamaz ve 62. hamlede terk eder. Büyük üstadın kariyerindeki bu en akıl almaz mağlubiyetinin sırrına benzer şekilde, kesin favori olduğu Dünya Şampiyonasında Alekhine’e yenilmesine sebep olarak da unvan maçı sırasında revü kızlarıyla gönül eğlendirmiş olması anlatılır.
Aynı zamanda konser piyanisti de olan Sovyet GM Mark Taimanov’un hayatı, dünya şampiyonası aday maçlarındaki 6-0’lık Fischer yenilgisiyle karardı. Sovyet yetkilileri büyükustaya konser verdirmediler ve birlikte ikili konserler verdiği eşi Lyubov Bruk, Taimanov’dan ayrıldı. Maçtan sonra Fischer dahi böylesine bir galibiyet beklemediğini itiraf etmişti. Öncesinde ve maç esnasında Sovyet ekibindekilerin dikkatini çeken Taimanov’un garip davranışlarıydı. Ülkesindeki hazırlık sırasında sık sık ortadan kayboluyor ve garip bahaneler ileri sürüyordu. Olağanüstü cimrileşmişti. Maç sırasında para harcamamak için –ki Taimanov’un harcırahı, diğer Sovyet ekibindekilerin 10 katından daha fazlaydı- ucuz yemekler yiyor, gıdalarına dikkat etmiyordu. Bütün bunları sonradan evleneceği sevgilisi için para biriktirmek uğruna yaptığı sonradan anlaşıldı. Aşkı uğruna kariyerindek, en ağır mağlubiyeti almıştı. Şu anda da bambaşka bir kadınla evlidir. (Kaç evlilik yaptığını hiç sormayın)
Viktor Kortchnoi, 1974 Dünya şampiyonası aday maçları finaline dek başarıyla gelir ama finalde Karpov’la oynamadan önce karısıyla bazı sorunlar yaşar. Oyunda kendine ayrılan 2,5 saatte 15 hamle yapar, kayıp konuma düşüp zamandan kaybeder. Kortchnoi’nin ekibinden Rudolf Zagainov’un anlattığına göre o gece Kortchnoi, eşinden şehri terk etmesini “rica” eder. Bitime 5 oyun kala Kortchnoi 3-0 geridedir. Ama Bela Moskova’dan ayrıldıktan sonra kendini toparlayan Kortchnoi üst üste 2 oyun kazanarak durumu 3-2 yapar. Zagainov çok umutludur; ta ki oyunların oynandığı Tchaikovsky Konser Salonuna varana dek, Kortchnoi’un arkadaşları ve akrabaları, eşi Bella’yı Leningrad’dan Moskova’ya geri getirmişlerdir. Kortchnoi’a iyilik olsun diye yapılan bu işgüzarlık para etmez; kalan oyunlarda güç bela 3 berabere yapan Kortchnoi adaylar finalini kaybeder. Fischer istekleri kabul edilmeyip unvan maçını yapmayı reddedince, Karpov 6 ay sonra dünya şampiyonu unvanını alır.
Dünya şampiyonlarından Tigran Petrosian’ın eşi son derece hırslı bir kadındı ve Botvinnik ile yapacağı unvan maçı öncesi ve sırasında kazanması için kocasını sürekli zorluyordu. Petrosian ise karısının hırsına sahip olmadığı gibi müşkülpesent bir adamdı da. Botvinnik maçına kötü başlayınca ortalığı telaşa veren çevresindekileri yatıştırmak için “Paniğe gerek yok! Havalar çok soğuk, hele biraz ısınsın bir şeyler yaparım.” der. Yine bir gün dünya şampiyonu olabilmesi için dikkat etmesini söyleyip duran karısının sözlerinden bıkan Petrosian sonunda patlar: “Madem o kadar heveslisin, sen oyna o zaman Botvinnik’le!” Ama bu kez hikaye mutlu sonlanır ve Petrosian, Botvinnik’i yenerek Dünya Şampiyonu olur. Hanımlardan özür dileyerek ve engin mizah anlayışlarına sığınarak İstanbul’daki bir mezar taşından alıntı yapalım: “Burada karı dırdırından ölen Hıdır Ağa yatıyor.” Hiç şüphesiz Polgar kızkardeşler, Maya Chiburdanidze, Xie Jun, Antoaneta Stephanova, Alexandra Kosteniuk, Alisa Galyamova, Pia Cramling ve adlarını sayamadığımız olağanüstü bayan oyuncular olmasa satranç dünyası çok daha az renkli olacaktı.
Dünya şampiyonlarından Vasilly Smyslov’un yurtdışında oynadığı bir turnuvada yaşadığı aşk gazetelerde alay konusu olur. Turnuvada başarısız olan Smyslov’un hicvedildiği bir karikatürde, tekerlekleri kalp şeklinde olan bir bisiklete binen Smyslov diğer büyükustaların gerisinde en arkada kalmıştır. Hatırlanacağı gibi Kasparov’da boşanması ve sonrasında hayatının en formsuz dönemlerinden birini geçirmişti.
Bütün hikayeler iç karartıcı değil elbette: Bronstein birinci olduğu bir turnuva dönüşünde eşine götürmek için uçağı çiçeklerle donatır. Bütün ödül parasını çiçeklere harcamıştır. GM Alexi Shirov, turnuva sırasında demo tahtasına pozisyon dizen Arjantinli kıza aşık olur ve iş evliliğe kadar gider. Kasparov’un rakibini belirlemek için yapılan maçta yenilen Kramnik’e para ödenir, ama Kasparov maçı için sponsor bulamayınca kazanan Shirov tek kuruş alamaz. Eşi Shirov’u terk eder. Aslen Letonya’lı olan Shirov, daha sonra İspanyol vatandaşlığına geçmiştir. Las Vegas’ta yapılan Dünya Şampiyonası öncesinde güneşli İspanya’yı bırakıp Polonya’ya gider. Sebep ne olabilir? Polonya’lı WIM Marta Zielinska. Ama A.B.D Dünya Şampiyonası için Zielinska’ya vize vermez, çünkü Shirov’un çocuğunu taşıyan marta hamiledir ve Amerikalılar yeni A.B.D vatandaşları yaratmak konusunda pek de istekli değillerdir. Bildiğimiz kadarıyla Shirov daha sonra Litvanya’lı WGM Victoria Cmilyte ile evlendi.
Aybar Karaçay
Bilim ve Teknik Dergisi
kaynak ades:http://www.chessmoon.com/index.php/satranc/satranca-dair/makaleler/238-ah-su-kadinlar
FI-NA İhsan KILIÇ - Siirt