3.tur rok olurmu?

[Cem Onem]

Tum Turk Satranc Camiasina Merhabalar!
Sayin Tutku Dincer kardesimiz TSF'nin internet sitesinde bu konuyu gundeme getirdi.Bana gore cok onemli bir konuya parmak basti.Ilk once onun yazsını veriyorum daha sonra kendi yorumumu.Sizlerinde yorumlarinizi bekliyorum.
Tutku Dincer Bey'in yazisi
Merhaba,
Bugün Ilgaz Gümüştaş bana bir öğrencisinin kendisine sorduğu ilginç bir soruyu iletti.e1 karesinde hiç oynamamış şah ile e8 karesine ulaşan piyonun kale olması sonucu rok yapmaları mümkünmüdür?
Kurallara baktım;
Madde 3: Taşların Hareketleri
3.8. b)Rok. Bu şahla aynı sırada bulunan aynı renkli kalenin ortak hareketidir. Bu iki taşın hareketi tek bir hamle sayılır; şah bulunduğu kareden kaleye doğru iki kare ilerler ve ardından kale şahın üstünden atlayarak bir kare yanına (komşu kareye) konarak yapılır.
Ancak Ilgaz'a bu soruyu soran öğrenci internette konuyu araştırdığını ve FIDE'nin 1970lerde bu roku kabul ettiğini söylemiş.Sizlere bunun doğruluğunu sormak istedim.Ilgaz bana bahsettiğinde bana çok ilginç geldi, şaşırdım.Sizlerle de paylaşmak istedik.
Saygılarımızla...
Kendi yorumum.Ayni yorum TSF'nin internet sitesindede yayinlanmistir.
Sayin Tutku Dincer Bey!
Cok ilginc bir konuya degindiniz.Inanin hic kimsenin aklinin ucundan gecmez.Tebrik ederim!Biliyoruzki rok hareketinin olmasi icin sah ile roku yapıcak olan kalenin hic hareket etmemesi gerekir.Eger sah oyun boyunca hic hareket etmediyse 8.yataya kale olarak terfi eden piyonda bu sarti saglıyor.Rok hareketi sırasında sah ile kalenin hareket edecegi karelerde hic bir tas olmaması gerekir.Ornegin buyuk rok'ta b1 karesinde bir at varsa e1 karesindeki sah c1 karesine gidebilmesine ragmen a1 karesindeki kale d1 karesine gelemez.Burada sorun 3. tur roku atıcak olan Kale'nin izliyecegi yol'da herhangi bir tas olup olmaması.Eger buda matematiksel olarak saglanıyorsa bana gore 3.tur rok atılabilir.Satranc kurallarina hic bir aykiri durum yok.Eger boyle bir rok gunun birinde atılırsa satranc literaturunun degisicegini inaniyorum.
Tum Turk Satranc Camiasina en iyi dileklerimi sunarim!
Cem Onem

[GkMn]

herkese merhabalar,
2001 yılı dolaylarında aday hakem seminerlerini genelde Cengiz Özdemir Keleş ve Ferruh Kangöz veriyorlardı.
Girdiğim aday hakem seminerinde (2001) Cengiz Bey bu konuya değinmiş fakat 3. tür rok olarak adlandırdığınız durumun yanlış anlaşılmaması gerektiğini söylemişti.

Her 4 yılda bir FIDE kurallarında değişiklik yapılır. Bu değişiklikler bazen kurallarla ilgilidir bazense cümlelerdeki yanlış anlaşılmaya mahal verecek karagaşaları önlemek içindir.

son değişiklikler arasında ilgili madde şu şekilde değiştirilmiştir.
"ii. Rok. Bu şah ile aynı yatayda bulunan aynı renkli kalenin ortak hareketidir. "
madde TSF de bulunan resmi kurallar içinden aynen kopyalanmıştır.

Başka değişiklikler de olduğuna dikkat çekerek yeni kuralları gözden geçirmenizde fayda olacağını düşünmekteyim.

sonuç: "Eger boyle bir rok gunun birinde atılırsa satranc literaturunun degisicegini inaniyorum. " kural dışı hamle uygulamasıyla değişen sanırım rok yerine rakibin zamanının 2 dk. artması şeklinde olacaktır.

iyi çalışmalar

[Cem Onem]

Tum Turk Satranc Camiasina Merhabalar!
Tesekkur ederim GkMn Bey!Konuyu ilginc buldugum icin arastırma geregini duymadim.Burada hata yaptim.Her kes'den ozur dilerim.Fakat en azindan yanlis anlasilabilecek bir konu aydinlanmis oldu.
Tum Turk Satranc Camiasina en iyi dileklerimi sunarim.
Cem Onem

[Cem Onem]

Tum Turk Satranc Camiasina Merhabalar!
Asagidaki yazi TSF'nin foumunda yayinlanmistir.
FIDE'nin hangi mantikla 3.tur rok'u yasakladigini anlayamiyorum.Biliyorsunuz satranc oyununda oyuncular oyunun gidisine gore ya buyuk rok ya kucuk rok atiyor yada rok'suz oynuyor.Burada amac sah'i guvenlik altına almaksa sah'in hangi durumda guvencede oldugu oyunun gidisine gore degisir.Belki oyun oyle gelisebilirki dikey roku atarak kendi sahinizi guvence altina alabilir yada rakibinizi mat agina sokabilirsiniz.Satranc mantigi yani Satrancin ruhu kendiniz mat olmadan rakibinizi mat agina sokup mat etmek degilmidir.Butun bu gerekceler goz onune alinirsa 3.tur rok satrancin ruhuna tamamiyle uygundur.
Asagıdaki maddeler TSF 'nin internet sitesinden resmi kurallar linkinden alinmistir.
"e.Bir piyon bulunduğu ilk konumdan ilerleyerek son yataya (rakibin ilk yatayına) ulaştığında, aynı hamlenin bir parçası olarak aynı renkte, yeni, bir vezir, veya bir kale, veya bir fil, veya bir at ile değiştirilir. Oyuncunun tercihi daha önce tahta dışına çıkarılmış olan taşlarla sınırlı değildir. Bu piyon hareketine ‘terfi’ denir ve yerine konan taş kurallara uygun olarak derhal devreye girer."
"Yerine konan tas kurallara uygun olarak derhal devreye girer." diyerek 8. yatayda kale olarak terfi eden tasa kale'nin tum selahiyet haklarini veriyorsunuz.Asagıdaki kuralda ise
"ii. Rok. Bu şah ile aynı yatayda bulunan aynı renkli kalenin ortak hareketidir. Bu iki taşın hareketi tek bir hamle sayılır; şah, bulunduğu kareden, kaleye doğru iki kare ilerler ve ardından kale şahın üstünden atlayarak bir kare yanına (komşu kareye) konarak yapılır."
"Bu sah ile ayni yatayda bulunan ayni renkli kalenin" deyince 8.yatayda kale olarak terfi eden er'e yani yeni kaleye diyorsunuzki "Hayir sen rok atamazsin.".Simdi bu iki kuraldaki mantik bana gore celisiyor.Bana gore FIDE 3.tur roku yasaklayarak satranc sporcularini 3.tur rokun serbest oldugu satranc oyunundan 3.tur rokun yasak oldugu baska bir satranc oyunu'na terfi ettirmistir.Buda satranc oyununun kurallarindaki kararlılık yapisini maalesef bozmustur.
Tum Turk Satranc Camiasina en iyi dileklerimi sunarim!
Cem Onem