17-11-2012, 23:10
Merhaba,
Bu forumda son zamanlarda reklami yapilarak lanse edilen DAEM Chess Studio programi ile ilgili forumdaki ve web sitesindeki dokumanlari inceledim. Sonuc olarak bu programin neden yazildigini ve hangi eksikligi giderdigini anlamadim. Piyasada varolan uygulamalara ek ozellik getirmek bir yana, varolan ozellikleri minimumda bile karsilayamiyor.
Bu sonuca nasil ulastim?
Program bir satranc veritabani uygulamasi oldugunu iddia ediyor ama girilen oyunun acilis siniflandirmasini bile yapamiyor. Kendi key'lerinizi tanimlayamiyorsunuz. Ozel olarak sadece satranc oyunlarini optimize ve searchable olarak kaydetmek icin gelistirdigi veritabani algoritmalari ve utility'leri yok. 3rd party generic bir SQL veritabani kullaniyor. Ilgili veritabaninda o an tahtadaki pozisyonun kac oyunda var oldugunu ve oyuncular tarafindan ne tip hamlelerin bu pozisyonda tercih edilmis oldugunu gosteren bir tree uygulamasi yok. Materyal search yapabildigini iddia ediyor ama, sozgelimi a2 ve b3'te beyaz piyonlarin oldugu tum oyunlari listeleme ozelligi yok, kill doubles ozelligi yok, acilislari siniflandirma ozelligi yok.
Ne var diye baktigimda ise acikcasi diger programlarda varolmayan hic bir ozellik goremedim.
Bu alanda ciddi bir calisma ortaya koymak ekip isidir. Olmazsa olmaz, bu ekipte danisman olarak ciddi en az bir veya iki adet satranc oyuncusu bulunmali, arti, ciddi bir yazilim ekibine sahip olunmalidir. Ekip diyorum cunku bu tip bir yazilimi ortaya koyabilmek icin degisik uzmanliklara sahip yazilim ekibine ihtiyac vardir. Onyuzleri kodlamak icin onyuz tasarimi ve kodlamasi konusunda uzmanlasmis yazilimcilara, chess engine integration icin ozel uzmanliklari bulunan yazilimcilara, ozel algoritmalar icin matematikcilere, grafik tasarim icin gorsel sanatlar konusunda uzmanligi bulunan kisilere, yazilan kodlarin unit ve pre-release testleri icin konusunda uzman bir test ekibine, nihayi olarak da release candidate testleri icin satranc community'sinin katilimini saglayabilecek derecede ilgi uyandirabilecek ciddi bir urune ihtiyac vardir.
Yazilimin ureticisi, her iki alanda da amator olmasina ragmen once uretip sonra lanse ederek konunun uzmani kisilerin fikirlerini soruyor, elestirilerini bekledigini soyluyor. Aslinda, kendisinin amator oldugu iki konuyu kapsayan amator uretimini konunun uzmani satranc oyuncularindan test etmesini istiyor, bu sekilde bilinirlik olusturmayi ve geri donus yaratmayi hedefliyor. Ben bunu once araba yapip sonra "dingili tam tutturamadim, bir turlu ortalanmiyor, sizin fikirleriniz nedir?" gibi bir soru sormaya benzetiyorum.
Yazilimin ureticisi, bu forumdaki cesitli yazilarda ticari bir amac tasimadigini soyluyor ve ima ediyor. Ote yandan gerek TSF ile yapilan anlasma, gerek programin sadece 1 adet bilgisayarda calisabilmesini saglayan registration, gerekse de ozellikle icerik icin ekstra satin alma opsiyonlarinin sunulacaginin ilan edilmesi uygulamanin ticari bir hedefi oldugunu gosteriyor. Ticari hedef ile ortaya konulan bir uygulama, piyasada bulunan ve parasiz olarak edinilebilen uygulamalar ile minimum ayni ozelliklere sahip olmali ve ek ozellikler katarak da fark yaratmali. Piyasada bulunan ve parasiz olarak edinilebilen yazilimlara en basit ornek ChessBase Light. Ancak bir cok kisinin bilmedigi ve isletim sisteminden bagimsiz calisabilen ChessDB veya SCID gibi uygulamalar hem open source, hem ucretsiz, hem UCI ve Winboard kullanarak analiz yapabiliyorlar, hem acilis siniflandirmasi, kill doubles, pozisyon search yapabiliyorlar, hem ucretsiz veritabanlari indirtebiliyorlar, hem tablebase kullanabiliyorlar, hem de bunlari yaparken minimum sistem resource'larina ihtiyac duyuyorlar. Anddroid ve IOS destekleri ve uygulamalari mevcut. Ornegin Linux altinda ChessDB'yi source kodunu indirip acmam ve source'larindan derleyerek kurmam 2.5 GHz notebook bilgisayarimda sadece 3-4 dakikami aliyor. Oysa bir cok fat teknolojiye bagimli ve konuyu bilen kisilerin "kolaya kacma" olarak adlandiracagi teknik kararlar sonucu DAEM Chess Studio'nun sadece kurulum dosyasi 125 MB civarinda. Sadece indirmesi connection hizina bagli olarak saatler surebilir. Guncellestirmesinin nasil olacagini dusunmek bile istemiyorum. Forum, kurulumu gerceklestiremeyen kullanicilarin mesajlari ile dolu ve genel olarak her mesaj sonrasinda yeni bir release yayinlaniyor.
Bu sartlar altinda, hic bir yenilik getirmeyen, piyasada bulunan open source programlarin bile cok uzun seneler once sagladigi ozellikleri saglayamayan bir programin, hem de halihazirda ChessBase ile anlasmasi varken TSF tarafindan nicin satin alindigini anlamakta cok gucluk cekiyorum.
Sunu belirtmeliyim ki, bunun bir Turk yazilimi olmasi bir seyi degistirmemeli, satranc yazilimi konusunda profesyonel oyuncu icin yazilimin ciddiyeti ve neleri sagladigi onemlidir. Ornegin siz hic ChessBase kullanirken bir Alman yazilimi kullandiginizi dusundunuz mu?
"Menuler Turkce olabilir, ok, iyidir, ama diger ciddi yazilimlar da Turkce'ye cevrilebilir. Icerigin Turkce olmasi diyecek olursaniz, icerik yazilimin bir parcasi degildir. Bir turnuvada iki guclu oyuncu tarafindan oynanmis olan oyun bir iceriktir. Dilden bagimsizdir. Veya yine guclu bir oyuncu tarafindan ticari amacla uretilmis bir video/ders iceriktir ki bu video/ders'in telif hakki gelistiren kisiye aittir. Programin ozelligi ise bu icerigi oynatabilmesidir. Yani video hamleleri ekranda gosterebilme veya video oynatabilme. Sozgelimi video oynatabilme, varolan 3rd party kontroller kullanilarak artik kod bile yazmadan gerceklestirilebilecek bir durum."
Yazilimin ciddi olmasi, oncelikle ciddi bir tasarima sahip olmasi, kolay kullanilir olmasi, cesitli enginelerin entegre edilebilir olmasi, isletim sistemi bagimsizlik, thin olmasi, acilis siniflandirmasi, pozisyon search, kill doubles vb yapabilmesi, yaratilan veritabanlarina iliskin backup'larin kolayca alinabilmesi, tasinabilir olmasi, iceriginin gelistirilebilir olmasi, sozgelimi harici veritabani oyun saglayicilardan oyun import edilebilmesi (TWIC gibi), kisinin kendi key'lerini olusturabilmesi, repertoire veritabani ozelligi, vb gelir. Acilis tuzaklari veritabani gibi bir veritabani belki 1100'luk satranc oyuncu adaylarina hitap edebilir ama bir uygulamanin ozelligi olarak ortaya konulmaya calisildiginda konu ile ilgili kisiler tarafindan (bilgisayar uzmani ve/veya kuvvetli satranc oyuncusu) hemen ignore edilir.
Satranc calismak ve ilerlemek icin gunumuzde online siteler de var ve oldukca da iyiler. Bu sitelerde satranc problemleri cozerek kendi kuvvet derecenizi arttirmaniz ve ilerlemeniz mumkun. Ornek olarak chesstempo.com ve chess.com verilebilir. Bu sitelerin ilki, satranc problemleri cozme konusunda parasiz, ama her ikisi de diger ozellikleri ile bir butun olarak degerlendirildiklerinde parali. Bu sitelerde soyle basit bir kural var. Sizin bir baslangic rating'iniz var ve problemin de bir ratingi var. Size her seferinde ratinginize yakin bir ratinge sahip bir problem soruluyor. Dogru yanit verirseniz sizin ratinginiz artiyor, problemin ratingi azaliyor. Yanlis yanit verirseniz tam tersi. Yanit verme sureniz de bu surecte bir etken. Boylece, problemleri dogru cozdukce karsiniza giderek daha zor problemler geliyor. Bu sistem chesstempo.com'da tamamen ucretsiz. chess.com'da ise gunluk problem sinirlandirmasi var ama yine ucretsiz. Problemlerin repeat etmemesi icin, her iki site, gerek TWIC, gerek Informator, gerek composition gerekse de kendi iclerindeki online oyunlari belli chess engine'lere surekli analiz ettirtip sozgelimi olasi kombinezonlari buluyorlar ve soru olarak veritabani iceriklerine otomatik olarak ekliyorlar. Eger bu siteleri kullanarak egitim videolari izlemek isterseniz envayi cesit video, en baslangic seviyesinden en usta seviyesine kadar sizleri bekliyor. En enteresani, bu iki siteye de herhangi bir internet browser'dan girebiliyorsunuz. Isletim sisteminizin ne oldugundan bagimsiz, program kurulumu hic gerekmeden. Chess engine'lere pozisyonlari analiz de ettirtebiliyorsunuz.
Bu siteler var iken, satrancimi ilerletmek ve kombinezon yetenegimi gelistirmek icin, icinde sadece onceden belirli X adet pozisyon olan bir veritabani ile gelen, bu pozisyonlarin belli bir ratinge sahip olmadigi, dolayisi ile bir cogunun belki bana cok basit gelecek olan sorulardan olustugu bir veritabanini kullanarak bu veritabanindaki pozisyonlari ekranda gosterebilen bir uygulama olan DAEM Chess Studio'yu neden kullanayim? Haydi kullanmaya karar verdim diyelim, neden sadece 1 bilgisayarda kullanabileyim? Mesela neden cep telefonumda kullanamayayim?
Bu uzun giristen sonra, yukaridaki sonuclara varmamda etkisi olan tespitlerimi listelemek istiyorum
. Yazilimi tasarlayip kodlayan kisi sayisi sadece bir. Ornegin ChessBase yazilim departmaninda 20'den fazla kisi uzman calisiyor.
. Bu kisi 1500 civarlarinda amator bir satranc oyuncusu ve AU Siyasal mezunu, yani yazilim konusunda adina saygi duyulur bir universiteden mezun degil.
. Programin stabil olarak nitelendirilebilecek ilk versiyonunun ortaya cikmasi yaklasik bir yil almis. Bu cok kisa bir sure. Yani program bence Beta bile degil, en cok Alpha seviyesinde, o da saglamaya calistigi ozellikler itibari ile.
. Programin kendi veritabani yok, generic bir veritabani olan SQL Express kullaniyor. Bu, oyunlarin kaydedilmesi icin kolaya kacmak anlamina geliyor. Bakimi zor, maintenance istiyor, backup almak zor, backup'larin calisacaginin garantisi yok. Bugune kadarki butun satranc veritabani uygulamalari kodlayan kislerin aklina gelmemis, DAEM'in aklina gelmis.
. Programin onyuzleri 4GL Visual Basic kullanilarak gelistirilmis. 4GL bir language kullanilmis olmasi, bir cok 3rd party teknolojiye ihtiyac duyan fat bir yazilim ortaya cikmasina neden oluyor.
. Web sitesine konulan ornekler itibari ile bu Visual Basic kodlari son derece amator bir bicimde yazilmis.
. Program cok fat. Windows'a kokten bagli. Cok fazla Windows tabanli dis teknolojiye ihtiyac duyuyor. Baska bir isletim sisteminde calistirilamaz. Web sitesinde iddia edilen, Linux altinda adi verilmemis olsa da Mono kullanilarak calistirilmasi konusu kulaktan duyma bir soylemden ibaret, bir saka. SQLExpress nasil calisacakmis?
. Program kurulumu cok zor. Siradan insanlarin kurmasi hic de kolay degil. Arkasinda Windows'un degisik isletim sistemlerine, isletim sistemi mimarilerine ve editionlarina kurulumun basarili gerceklesebildigini test edebilecek bir test ekibi yok.
. Program lisans ile aktive ediliyor ve sadece tek bir bilgisayarda calisiyor. Mevcut versiyon, oyle anlasiliyor ki, surekli internet baglantisina ihtiyac duyuyor.
. Programda cep telefonlari destegi yok, sozgelimi Android veya IOS destegi yok.
. UCI engine destegi var fakat Winboard destegi yok. Winboard icin 3rd party bir ek yazilim oneriliyor. UCI ve/veya WinBoard engine destegi saglamak isini iyi bilen bir yazilim uzmani icin 2 ila 3'er gunluk bir calisma, zira UCI ve/veya WinBoard, son derece basit birer text interface'inden baska bir sey degil.
. Yazilim sadece duz text format olan PNG okuyup yazabiliyor. Yani tuttugu partiler pozisyonel anlamda search edilebilir bir formatta degil. Not Bugun PGN okuyup kaydedebilen, Internet uzerinde yuzlerce program mevcut.
. Acilis siniflandirmasi yapamiyor. Kendi key'lerinizi tanimlayamiyorsunuz.
. Kill doubles ozelligi yok.
Ozetle, DAEM Chess Studio, uzman yazilimcilar tarafindan tasarim, uzman satranc oyunculari tarafindan da icerik olarak eksik, yetersiz ve premature bulunacak, 20 yili askin tecrubeye sahip, Bogazici Universitesi Bilgisayar Programciligi mezunu bir sistem analist/yazilim uzmani ve ayni zamanda kuvvetli amator olarak degerlendirilebilecek eski bir Genc ve A satranc ulusal takim oyuncusu olarak hic bir zaman benim tercihim olmayacaktir. Hatta, bilgisayarima bile girmeyecektir.
Forumlarda acikca reklami yapilmaya calisilan, hantal, premature ve son derece kisitli ozellige sahip olan bu urunu, "teknik icerigini arastirmadim ama, bizim niye olmasindi, iste olmus, kutluyorum" seklinde, konu hakkinda az bilgisi olan kisileri yanilgiya surukleyebilecek yorumlar yazan kisileri, yaptiklari yorumlarda daha ozenli olmaya davet ediyorum.
TSF'nin, hangi teknik satranc teknik kurulu karari ile, hangi bilirkisi(ler)den uretilen yazilimin kalitesi ile ilgili gorus alarak, hangi overall mantik ile bu yazilimi satin aldigini da hic anlamadigimi bir kez daha vurgulamak istiyorum.
Gokhan Demir
Bu forumda son zamanlarda reklami yapilarak lanse edilen DAEM Chess Studio programi ile ilgili forumdaki ve web sitesindeki dokumanlari inceledim. Sonuc olarak bu programin neden yazildigini ve hangi eksikligi giderdigini anlamadim. Piyasada varolan uygulamalara ek ozellik getirmek bir yana, varolan ozellikleri minimumda bile karsilayamiyor.
Bu sonuca nasil ulastim?
Program bir satranc veritabani uygulamasi oldugunu iddia ediyor ama girilen oyunun acilis siniflandirmasini bile yapamiyor. Kendi key'lerinizi tanimlayamiyorsunuz. Ozel olarak sadece satranc oyunlarini optimize ve searchable olarak kaydetmek icin gelistirdigi veritabani algoritmalari ve utility'leri yok. 3rd party generic bir SQL veritabani kullaniyor. Ilgili veritabaninda o an tahtadaki pozisyonun kac oyunda var oldugunu ve oyuncular tarafindan ne tip hamlelerin bu pozisyonda tercih edilmis oldugunu gosteren bir tree uygulamasi yok. Materyal search yapabildigini iddia ediyor ama, sozgelimi a2 ve b3'te beyaz piyonlarin oldugu tum oyunlari listeleme ozelligi yok, kill doubles ozelligi yok, acilislari siniflandirma ozelligi yok.
Ne var diye baktigimda ise acikcasi diger programlarda varolmayan hic bir ozellik goremedim.
Bu alanda ciddi bir calisma ortaya koymak ekip isidir. Olmazsa olmaz, bu ekipte danisman olarak ciddi en az bir veya iki adet satranc oyuncusu bulunmali, arti, ciddi bir yazilim ekibine sahip olunmalidir. Ekip diyorum cunku bu tip bir yazilimi ortaya koyabilmek icin degisik uzmanliklara sahip yazilim ekibine ihtiyac vardir. Onyuzleri kodlamak icin onyuz tasarimi ve kodlamasi konusunda uzmanlasmis yazilimcilara, chess engine integration icin ozel uzmanliklari bulunan yazilimcilara, ozel algoritmalar icin matematikcilere, grafik tasarim icin gorsel sanatlar konusunda uzmanligi bulunan kisilere, yazilan kodlarin unit ve pre-release testleri icin konusunda uzman bir test ekibine, nihayi olarak da release candidate testleri icin satranc community'sinin katilimini saglayabilecek derecede ilgi uyandirabilecek ciddi bir urune ihtiyac vardir.
Yazilimin ureticisi, her iki alanda da amator olmasina ragmen once uretip sonra lanse ederek konunun uzmani kisilerin fikirlerini soruyor, elestirilerini bekledigini soyluyor. Aslinda, kendisinin amator oldugu iki konuyu kapsayan amator uretimini konunun uzmani satranc oyuncularindan test etmesini istiyor, bu sekilde bilinirlik olusturmayi ve geri donus yaratmayi hedefliyor. Ben bunu once araba yapip sonra "dingili tam tutturamadim, bir turlu ortalanmiyor, sizin fikirleriniz nedir?" gibi bir soru sormaya benzetiyorum.
Yazilimin ureticisi, bu forumdaki cesitli yazilarda ticari bir amac tasimadigini soyluyor ve ima ediyor. Ote yandan gerek TSF ile yapilan anlasma, gerek programin sadece 1 adet bilgisayarda calisabilmesini saglayan registration, gerekse de ozellikle icerik icin ekstra satin alma opsiyonlarinin sunulacaginin ilan edilmesi uygulamanin ticari bir hedefi oldugunu gosteriyor. Ticari hedef ile ortaya konulan bir uygulama, piyasada bulunan ve parasiz olarak edinilebilen uygulamalar ile minimum ayni ozelliklere sahip olmali ve ek ozellikler katarak da fark yaratmali. Piyasada bulunan ve parasiz olarak edinilebilen yazilimlara en basit ornek ChessBase Light. Ancak bir cok kisinin bilmedigi ve isletim sisteminden bagimsiz calisabilen ChessDB veya SCID gibi uygulamalar hem open source, hem ucretsiz, hem UCI ve Winboard kullanarak analiz yapabiliyorlar, hem acilis siniflandirmasi, kill doubles, pozisyon search yapabiliyorlar, hem ucretsiz veritabanlari indirtebiliyorlar, hem tablebase kullanabiliyorlar, hem de bunlari yaparken minimum sistem resource'larina ihtiyac duyuyorlar. Anddroid ve IOS destekleri ve uygulamalari mevcut. Ornegin Linux altinda ChessDB'yi source kodunu indirip acmam ve source'larindan derleyerek kurmam 2.5 GHz notebook bilgisayarimda sadece 3-4 dakikami aliyor. Oysa bir cok fat teknolojiye bagimli ve konuyu bilen kisilerin "kolaya kacma" olarak adlandiracagi teknik kararlar sonucu DAEM Chess Studio'nun sadece kurulum dosyasi 125 MB civarinda. Sadece indirmesi connection hizina bagli olarak saatler surebilir. Guncellestirmesinin nasil olacagini dusunmek bile istemiyorum. Forum, kurulumu gerceklestiremeyen kullanicilarin mesajlari ile dolu ve genel olarak her mesaj sonrasinda yeni bir release yayinlaniyor.
Bu sartlar altinda, hic bir yenilik getirmeyen, piyasada bulunan open source programlarin bile cok uzun seneler once sagladigi ozellikleri saglayamayan bir programin, hem de halihazirda ChessBase ile anlasmasi varken TSF tarafindan nicin satin alindigini anlamakta cok gucluk cekiyorum.
Sunu belirtmeliyim ki, bunun bir Turk yazilimi olmasi bir seyi degistirmemeli, satranc yazilimi konusunda profesyonel oyuncu icin yazilimin ciddiyeti ve neleri sagladigi onemlidir. Ornegin siz hic ChessBase kullanirken bir Alman yazilimi kullandiginizi dusundunuz mu?
"Menuler Turkce olabilir, ok, iyidir, ama diger ciddi yazilimlar da Turkce'ye cevrilebilir. Icerigin Turkce olmasi diyecek olursaniz, icerik yazilimin bir parcasi degildir. Bir turnuvada iki guclu oyuncu tarafindan oynanmis olan oyun bir iceriktir. Dilden bagimsizdir. Veya yine guclu bir oyuncu tarafindan ticari amacla uretilmis bir video/ders iceriktir ki bu video/ders'in telif hakki gelistiren kisiye aittir. Programin ozelligi ise bu icerigi oynatabilmesidir. Yani video hamleleri ekranda gosterebilme veya video oynatabilme. Sozgelimi video oynatabilme, varolan 3rd party kontroller kullanilarak artik kod bile yazmadan gerceklestirilebilecek bir durum."
Yazilimin ciddi olmasi, oncelikle ciddi bir tasarima sahip olmasi, kolay kullanilir olmasi, cesitli enginelerin entegre edilebilir olmasi, isletim sistemi bagimsizlik, thin olmasi, acilis siniflandirmasi, pozisyon search, kill doubles vb yapabilmesi, yaratilan veritabanlarina iliskin backup'larin kolayca alinabilmesi, tasinabilir olmasi, iceriginin gelistirilebilir olmasi, sozgelimi harici veritabani oyun saglayicilardan oyun import edilebilmesi (TWIC gibi), kisinin kendi key'lerini olusturabilmesi, repertoire veritabani ozelligi, vb gelir. Acilis tuzaklari veritabani gibi bir veritabani belki 1100'luk satranc oyuncu adaylarina hitap edebilir ama bir uygulamanin ozelligi olarak ortaya konulmaya calisildiginda konu ile ilgili kisiler tarafindan (bilgisayar uzmani ve/veya kuvvetli satranc oyuncusu) hemen ignore edilir.
Satranc calismak ve ilerlemek icin gunumuzde online siteler de var ve oldukca da iyiler. Bu sitelerde satranc problemleri cozerek kendi kuvvet derecenizi arttirmaniz ve ilerlemeniz mumkun. Ornek olarak chesstempo.com ve chess.com verilebilir. Bu sitelerin ilki, satranc problemleri cozme konusunda parasiz, ama her ikisi de diger ozellikleri ile bir butun olarak degerlendirildiklerinde parali. Bu sitelerde soyle basit bir kural var. Sizin bir baslangic rating'iniz var ve problemin de bir ratingi var. Size her seferinde ratinginize yakin bir ratinge sahip bir problem soruluyor. Dogru yanit verirseniz sizin ratinginiz artiyor, problemin ratingi azaliyor. Yanlis yanit verirseniz tam tersi. Yanit verme sureniz de bu surecte bir etken. Boylece, problemleri dogru cozdukce karsiniza giderek daha zor problemler geliyor. Bu sistem chesstempo.com'da tamamen ucretsiz. chess.com'da ise gunluk problem sinirlandirmasi var ama yine ucretsiz. Problemlerin repeat etmemesi icin, her iki site, gerek TWIC, gerek Informator, gerek composition gerekse de kendi iclerindeki online oyunlari belli chess engine'lere surekli analiz ettirtip sozgelimi olasi kombinezonlari buluyorlar ve soru olarak veritabani iceriklerine otomatik olarak ekliyorlar. Eger bu siteleri kullanarak egitim videolari izlemek isterseniz envayi cesit video, en baslangic seviyesinden en usta seviyesine kadar sizleri bekliyor. En enteresani, bu iki siteye de herhangi bir internet browser'dan girebiliyorsunuz. Isletim sisteminizin ne oldugundan bagimsiz, program kurulumu hic gerekmeden. Chess engine'lere pozisyonlari analiz de ettirtebiliyorsunuz.
Bu siteler var iken, satrancimi ilerletmek ve kombinezon yetenegimi gelistirmek icin, icinde sadece onceden belirli X adet pozisyon olan bir veritabani ile gelen, bu pozisyonlarin belli bir ratinge sahip olmadigi, dolayisi ile bir cogunun belki bana cok basit gelecek olan sorulardan olustugu bir veritabanini kullanarak bu veritabanindaki pozisyonlari ekranda gosterebilen bir uygulama olan DAEM Chess Studio'yu neden kullanayim? Haydi kullanmaya karar verdim diyelim, neden sadece 1 bilgisayarda kullanabileyim? Mesela neden cep telefonumda kullanamayayim?
Bu uzun giristen sonra, yukaridaki sonuclara varmamda etkisi olan tespitlerimi listelemek istiyorum
. Yazilimi tasarlayip kodlayan kisi sayisi sadece bir. Ornegin ChessBase yazilim departmaninda 20'den fazla kisi uzman calisiyor.
. Bu kisi 1500 civarlarinda amator bir satranc oyuncusu ve AU Siyasal mezunu, yani yazilim konusunda adina saygi duyulur bir universiteden mezun degil.
. Programin stabil olarak nitelendirilebilecek ilk versiyonunun ortaya cikmasi yaklasik bir yil almis. Bu cok kisa bir sure. Yani program bence Beta bile degil, en cok Alpha seviyesinde, o da saglamaya calistigi ozellikler itibari ile.
. Programin kendi veritabani yok, generic bir veritabani olan SQL Express kullaniyor. Bu, oyunlarin kaydedilmesi icin kolaya kacmak anlamina geliyor. Bakimi zor, maintenance istiyor, backup almak zor, backup'larin calisacaginin garantisi yok. Bugune kadarki butun satranc veritabani uygulamalari kodlayan kislerin aklina gelmemis, DAEM'in aklina gelmis.
. Programin onyuzleri 4GL Visual Basic kullanilarak gelistirilmis. 4GL bir language kullanilmis olmasi, bir cok 3rd party teknolojiye ihtiyac duyan fat bir yazilim ortaya cikmasina neden oluyor.
. Web sitesine konulan ornekler itibari ile bu Visual Basic kodlari son derece amator bir bicimde yazilmis.
. Program cok fat. Windows'a kokten bagli. Cok fazla Windows tabanli dis teknolojiye ihtiyac duyuyor. Baska bir isletim sisteminde calistirilamaz. Web sitesinde iddia edilen, Linux altinda adi verilmemis olsa da Mono kullanilarak calistirilmasi konusu kulaktan duyma bir soylemden ibaret, bir saka. SQLExpress nasil calisacakmis?
. Program kurulumu cok zor. Siradan insanlarin kurmasi hic de kolay degil. Arkasinda Windows'un degisik isletim sistemlerine, isletim sistemi mimarilerine ve editionlarina kurulumun basarili gerceklesebildigini test edebilecek bir test ekibi yok.
. Program lisans ile aktive ediliyor ve sadece tek bir bilgisayarda calisiyor. Mevcut versiyon, oyle anlasiliyor ki, surekli internet baglantisina ihtiyac duyuyor.
. Programda cep telefonlari destegi yok, sozgelimi Android veya IOS destegi yok.
. UCI engine destegi var fakat Winboard destegi yok. Winboard icin 3rd party bir ek yazilim oneriliyor. UCI ve/veya WinBoard engine destegi saglamak isini iyi bilen bir yazilim uzmani icin 2 ila 3'er gunluk bir calisma, zira UCI ve/veya WinBoard, son derece basit birer text interface'inden baska bir sey degil.
. Yazilim sadece duz text format olan PNG okuyup yazabiliyor. Yani tuttugu partiler pozisyonel anlamda search edilebilir bir formatta degil. Not Bugun PGN okuyup kaydedebilen, Internet uzerinde yuzlerce program mevcut.
. Acilis siniflandirmasi yapamiyor. Kendi key'lerinizi tanimlayamiyorsunuz.
. Kill doubles ozelligi yok.
Ozetle, DAEM Chess Studio, uzman yazilimcilar tarafindan tasarim, uzman satranc oyunculari tarafindan da icerik olarak eksik, yetersiz ve premature bulunacak, 20 yili askin tecrubeye sahip, Bogazici Universitesi Bilgisayar Programciligi mezunu bir sistem analist/yazilim uzmani ve ayni zamanda kuvvetli amator olarak degerlendirilebilecek eski bir Genc ve A satranc ulusal takim oyuncusu olarak hic bir zaman benim tercihim olmayacaktir. Hatta, bilgisayarima bile girmeyecektir.
Forumlarda acikca reklami yapilmaya calisilan, hantal, premature ve son derece kisitli ozellige sahip olan bu urunu, "teknik icerigini arastirmadim ama, bizim niye olmasindi, iste olmus, kutluyorum" seklinde, konu hakkinda az bilgisi olan kisileri yanilgiya surukleyebilecek yorumlar yazan kisileri, yaptiklari yorumlarda daha ozenli olmaya davet ediyorum.
TSF'nin, hangi teknik satranc teknik kurulu karari ile, hangi bilirkisi(ler)den uretilen yazilimin kalitesi ile ilgili gorus alarak, hangi overall mantik ile bu yazilimi satin aldigini da hic anlamadigimi bir kez daha vurgulamak istiyorum.
Gokhan Demir