Katılaşan kural keskin sirkeye benzer.

[Ateş Ülker]

Son yıllarda takım turnuvalarında" masa sıralaması Elo puanı sırasına göre belirlenir"kuralı uygulanmaktadır.Federasyon liglerinde bu kuralı uygulayarak düzeni daha kolay sağlayacağını düşünmektedir.Oyuncuların kuvvet derecelerine göre sıralanması klasik bir kuraldır.Federasyonun lig maçları için uygulanması da yerinde olabilir.Özel yarışmalarda ise farklı bir uygulama gerekebilir.Elo puanına göre sıralama tüm oyuncuları Elo puanına sahip olan ve hiç pasif sayılacak oyuncusu bulunmayan bir ortam için ideal olabilir.Bizim koşullarımız için her zaman ideal değildir.Öncelikle Elo hesaplarına girmeyecek bir takım turnuvasında oyuncuların en az yarısı Elo puanına sahip değilken masa sıralamasını Elo puanına göre yapmak doğru değildir.FİDE'nin de "masa sıralaması Elo sırasına göre olacak" anlamında bizi zorlayan bir tavsiyesi yoktur.Bir kural, varmak istediği yer hiç sorgulanmadan uygulanırsa, amacına ulaşamaz.Vereceğim örnek ile mesele hemen aydınlanacaktırTakımımızda 2 oyuncumuz var.Birinin 1875 Elo puanı vardır.Diğerinin Elo puanı yoktur.Ama Elo puanı olmayan oyuncunun 1975 kuvvetinde oynadığını ve oyun oynama sayısının Elo puanı 1875 olandan çok fazla olduğu bilinmektedir.Bu nedenle Elo puanı olmayan sporcumuzu bir üst masada oynatmak istiyoruz.Böylece aslında Federasyonun düşündüğü kuvvetler sırasına göre dizilmeye çalışıyoruz.Ama yarışmanın hakemi kabul etmiyor.Hakem yönergeye bağlı olmak zorunda olduğunu söylüyor.Yönergeyi hazırlayan ise Federasyonun yönergelerine bakarak hazırladığını veya Federasyonun böyle olmasını istediğini bildiriyor.Bu noktada Federasyonun talimatı doğrultusunda kuralın katılaştığını ve ulaşmak istediği amacın tam tersine yöneldiğini yani keskin sirke gibi zarar verdiğini görüyoruz.Çözüm nedir?Çözüm kolaydır.Özellikle Elo hesabına girmeyecek olan bir takım yarışmasında masa sıralaması sadece UKD puanlarına bakılarak yapılmalıdır!Çünkü pratikte UKD si olmayan oyuncunun kuvvetli oyuncu olma ihtimali de çok azdır!Ayrıca Federasyonun lig maçlarında zorunlu olan kuvvet derecesine göre sıralama özel turnuvalarda uygulanmamalıdır.Önemli olan yarışma başlamadan önce verilen ana listedir.Asil ve yedeklerin sırasını gösteren ana liste, yarışmadan önce verilir.Teknik toplantıda açıklanır.Panoya asılır.Ana liste yarışmanın ilk turu başlamadan önce kesinleşir.Yarışma başladıktan sonra ana listedeki sıralama değişmez!Önemli olan yarışma sırasında ana listedeki sıralamanın değişmemesidir!
Katılaşarak bize zarar verdiğine tanık olduğum bir başka kural da tur sayısı ile takım sayısı(oyuncu sayısı)arasında İsviçre yöntemi turnuva için bulunması gereken orantıdır.Örneğin 10 takımın katıldığı bir İsviçre yöntemi turnuva en fazla 5 tur oynanır.Tur sayısı artarsa tesadüfler artar ve küp yine zarar görür.Bu örnekde de hakem yine bize yönergeyi gösterecektir.Ancak bu konuda hakemin teknik toplantıda tur sayısını değiştirme imkanı olmalıdır.Kuralların dışına çıkmadan esneklik göstermek mümkündür.Bize verilen yönergeyi hiç üzerinde düşünmeden aynen uygulamak her zaman doğru değildir.