28-12-2013, 14:33
Ben de konunun kişiler üzerinden değil de kural ve uygulama ilkeleri üzerinden gitmesi gerektiği görüşündeyim.
Konunun sadece Türkiye'de değil, FIDE'de de hala irdelenmemesi çok ciddi bir yöneticilik faciası. Bunun arka planında da sorunun, bizzat yöneticilerin satrancın saygınlığını sindirememeleri olduğunu öne sürüyorum.
Aynı örneği yine vereyim, kahve oyunu bilardo, onu 10 yıldır ciddi bir tanıtım kurgusuna oturtan birileri sayesinde Eurosport'a girdi; bugün dünyanın yarısı ayda en az 2 kere bilardo turnuvasını Eurosporttan izliyor.
Satranç ise yönünü çocuk kitleye çevirdiğinden bu yana, saygınlığını paramparça etti. O yüzden kural ve ilkeler tahtında kendini uzun zamandır güncellemiyor, gelişen teknoloji karşısında gün geçtikçe eriyor.
Şimdi gelelim ne yapılması gerektiği konusundaki genel önerilere:
Satrançta yasa dışı hamle aktarımı 2 yoldan olur. Dışarıdan insan desteği ile veya üzerinde gizlenen bir yazılımla.
Eğer bu ikisi engellenirse, sorun bitecek. Erşan beyin haklı olarak söylediği gibi, insan hakları ihlal edilmeden mesele çözülecek. Şimdi:
a) Oyun sırasında ihbar üzerine üst araması yapmak yasaya aykırıdır. Bu durum kötüye de kullanılabilir + pratik zorlukları var (zeitnote'da üst araması istemek gibi).
Üst arama yetkisi adli kolluktadır. Alışveriş merkezlerinde mesela göstermelik bir arama yapılır, bu genel arama değildir, çantanın ve kişinin dedektörden geçmesidir. Çantada şüpheli birşey çıkarsa görevli el sürmeden onu görmekle yetinir.
Adli kolluğun yapacağı aramanın ise ciddi prosedürü var. Yazılı emir veya veya suçüstü hali lazımdır. Ama üst aramayı Türkiye'de sadece adli kolluk yapabilir (polis veya jandarma).
Bir hakemin üst arama yetkisi asla yoktur. Bunu bilelim.
Üst araması kişinin cinsiyetinde bulunan görevli tarafından yapılır. Hakemin bu yetkisi yok ama olsaydı, bayan oyuncuyu erken hakem arayamazdı.
Üst atamada kişiye açıklama yapılması lazım. Aramanın elektromanyetik cihazlarla, eğer o yoksa, beş duyu organı ile yapılması gerekiyor.
Kişi direnirse de orantılı güç kullanılarak arama gerçekleştirilebiliyor.
Şimdi bunların hiçbiri turnuva hakeminin yapabileceği şeyler değil; ne açıklama bilgisi, ne elektromanyetik cihazı, ne güç kullanma ne de bir yetki yok hakemde. Her durumda polislik bir konu bu.
Şimdi büyük harflerle yazayım: BİR OYUNCU İSTEMEDİĞİ SÜRECE POLİS DIŞINDA HİÇ KİMSE ÜST ARAMASI YAPAMAZ.
O yüzden bir oyuncu "üstümü aratmıyorum derse" hiçbirşey yapılamaz, çünkü yasal hakkını kullanır. Bu hakkı da genel yasalara dayandığından, üstünü aratmayan kişiye disiplin cezası verilemez.
b) Bu durumda doğru olan, tartışma ortaya çıkmadan önce koruyucu tedbir almaktır. Bunun da cevabı 1. sayfada fotoğraf olarak duruyor; Mehmet isimli arkadaşımız çok güzel koymuş.
Oyuncu alana oyun başlamadan önce alınır, elektromanyetik aletten geçer, üzerinde bir alet olmadığı garanti edilir. Oyuncu sahaya girdikten sonra dışarı irtibatı kesilir, oyunu bitmeden ve skoru kayıt alınmadan dışarı çıkamaz. Futbolcunun stadyuma, bisikletçinin veledroma, atletin piste girmesi ve çıkamaması gibi.
Sahanın bu yüzden oyuncuya göre organize edilmesi gerekir. Su, kahve, çay makinaları konulmalı, 3-4 görevli bunları periyodik olarak tazelemeli, tuvalet oyun alanında bulunmalı, sahadan çıkan oyuncu oyundan vazgeçmiş kabul edilmelidir.
Şimdi doğal olarak birçok kişi, tuvaletlerin oyun sahasından 300 metre dışarıda olduğu ve organik bir pazarın yanındaki bir çadırda yapılan turnuvaları anlatabilir. Ama hata da bu zaten. Türkiye'deki 10 turnuvanın dokuzu bırakın sportif kuralları, insani gereklere aykırı halde; bu satrancın saygınlık sorunu ve üzerinde günlerce aylarca tartışma yapmayı gerekli kılıyor.
Bu bağlamda, TSF web sitesinde Tahsin Aktar'ın yazdığı Turnuva Kurallar (2) başlıklı yazıdan bazı alıntılar yapıp konuya bağlamak istiyorum. Bu yazıda önemli aktarımlar var ama bunların hiçbiri uygulanmıyor.
Oyun Salonu
Oyun salonunun her köşesinde aydınlatmanın standart ölçüde olması sağlanmalıdır. Oyuncuların ellerinin veya kendilerinin gölgelerinin satranç masasına düşmemesi, ışık kaynağının yeterliliği konusunda bir ölçü olarak kullanılabilir. Bu durum oyun sırasında günün her saatinde, oyunun her aşamasında aynı olmalıdır. Özellikle doğrudan güneş ışığı alan salonlarda daha dikkatli olunmalıdır. (...)
Masa sıraları, arasında en az 2,5 metre açıklık olmalıdır. Olanaklı olduğu ölçüde oyuncuları tek tek dizilmiş masalarda oynatmak en doğru diziliştir.
Silivri'de açık havada turnuva yapıldı. Oyun sahası belirli değil, giriş çıkışlar tamamen kontrolsüz. Kartal'da yılda 4-5 turnuva çadırda yapılıyor. Dışarısı semt pazarı, tuvalet turnuva salonundan uzakta pazarın arkasında bir yerlerde, bir konteynerin içinde.
Salonlarda ne ışıklandırma, ne masa sıralamaları kurala uygun; bunun hiçbir kontolü yok. Çadırda bırakın sıralar arasında 2.5 metre olmasını, 40 cm dahi yok ve turnuva fotoğraflarından bu çok net görülüyor.
http://www.istanbul.tsf.org.tr/images/tu...M_7316.JPG
Ortam baştan bu şekilde olunca hamle transferi de, yazılım kullanma da çok kolay hale gelebiliyor. Salondan çık, konteynıra git, telefonu aç, konumu diz, 5 dakika sonra geri gel, kimsenin ruhu duymaz.
Masa ve sandalyeler sarsılmamalı, ses çıkartmamalıdır. Sağlanan olanaklar ve koşullar tüm oyuncular için aynı olmalıdır.
Ses çıkartmamak bir yana, bir turnuvada masanın oyun sırasında kırıldığını gördüm
TV, Fotoğraf ve Hareketli Görüntüler
Televizyon kameralarına, oyun salonu ve eklentilerinde sessiz biçimde çalışmak koşulu ile organizasyon yöneticileri ile birlikte Başhakem izin verir. Başhakem, oyuncuların, TV, video kameralar veya diğer kayıt ekipmanları tarafından rahatsız edilmemelerini sağlar.
Sadece yetkili ve izin verilen fotoğrafçılar oyun salonunda fotoğraf çekebilir. Başhakem aksine bir karar vermedikçe, oyun salonunda, fotoğraf çekmek ve hareketli görüntü almak için ilk turda ilk on dakika ve sonraki her turda ilk beş dakika izin verilir.
Altını işaretlediğim kurala uyulmuyor. Seyirci, veli, eğitmen sürekli içeride ve fotoğaf çekiyor. Bahsetmiştim, fotoğrafı 1 saniyede pgn'e çeviren yazılımlar var artık. Salonda sadece turnuva başlamadan önce fotoğraf alınmalı, salon 20 dakika önce herkesten arındırılmalı, sonrasında sadece turnuva fotoğrafçısı fotoğraf çekebilmeli. İsteyen turnuva sayfasında çekilen resimlerini kaydetsin.
Şöyle nihayetlendireyim:
1) Kişileri lanetlemek yerine kuralları ve uygulamayı tartışmalıyız.
2) Turnuvalar her türlü standartın altında oynandığı sürece çözüm oluşmaz.
3) Ana çözümlerden biri, İstanbul'a 3 turnuva salonu kazandırmaktır. Bu salonlar kira yolu ile de alınabilir ve özellikle üniversitelerin atıl kalan salonları yıllık bir plan ile (gülmeyin diyeceğim ama ben de gülüyorum ) kiralanıp turnuva ana takvimi yıllık bazda oluşturulabilir.
Her il için turnuva salonu kazandırılması temel öncelik olmalı. Bu salonlarda ışık düzeninden, masa aralıklarına; tuvalet yerleşiminden salonun oyuncu konforuna göre dizaynına kadar herşey ele alınmalı.
Belediyelerden salon konusunda alınan sponsorluklar, bu tür yerlerin kirası / mülkiyeti için alınabilir. Örneğin satın alınan bir yerin bedelinin bir kısmı yılda 3 turnuvada adı geçme üzere bir özel kuruluşla veya belediye ile müzakere edilebilir. Spor salonuna isim hakkı alınabilir.
TSF salon sahibi olursa, bunu atıl zamanlarda başka amaçlar için kiralayabilir ve maliyetini zamanla çıkartabilir.
TSF dönemlik salon kiralamaları yaparsa, kira süresince elindeki salonları çok amaçlı kullanabilir; etkinlik, seminer, konferans için yararlanabilir. Bu salonlar başka organizasyonların (dernek, satranç merkezleri) turnuvaları için alt kiraya verilebilir.
Bir satranç turnuvası, bir tenis turnuvasının gerektirdiği titizlikten ve ciddiyetten daha az yapılacaksa, pisliğin de hırsızlığın da önüne geçemezsiniz. Hırsızlığı önlemenin yolu, ortamı nezih hale getirmektir.
Suç, daima pis ve kontrolsüz mahallerde olur.
Konunun sadece Türkiye'de değil, FIDE'de de hala irdelenmemesi çok ciddi bir yöneticilik faciası. Bunun arka planında da sorunun, bizzat yöneticilerin satrancın saygınlığını sindirememeleri olduğunu öne sürüyorum.
Aynı örneği yine vereyim, kahve oyunu bilardo, onu 10 yıldır ciddi bir tanıtım kurgusuna oturtan birileri sayesinde Eurosport'a girdi; bugün dünyanın yarısı ayda en az 2 kere bilardo turnuvasını Eurosporttan izliyor.
Satranç ise yönünü çocuk kitleye çevirdiğinden bu yana, saygınlığını paramparça etti. O yüzden kural ve ilkeler tahtında kendini uzun zamandır güncellemiyor, gelişen teknoloji karşısında gün geçtikçe eriyor.
Şimdi gelelim ne yapılması gerektiği konusundaki genel önerilere:
Satrançta yasa dışı hamle aktarımı 2 yoldan olur. Dışarıdan insan desteği ile veya üzerinde gizlenen bir yazılımla.
Eğer bu ikisi engellenirse, sorun bitecek. Erşan beyin haklı olarak söylediği gibi, insan hakları ihlal edilmeden mesele çözülecek. Şimdi:
a) Oyun sırasında ihbar üzerine üst araması yapmak yasaya aykırıdır. Bu durum kötüye de kullanılabilir + pratik zorlukları var (zeitnote'da üst araması istemek gibi).
Üst arama yetkisi adli kolluktadır. Alışveriş merkezlerinde mesela göstermelik bir arama yapılır, bu genel arama değildir, çantanın ve kişinin dedektörden geçmesidir. Çantada şüpheli birşey çıkarsa görevli el sürmeden onu görmekle yetinir.
Adli kolluğun yapacağı aramanın ise ciddi prosedürü var. Yazılı emir veya veya suçüstü hali lazımdır. Ama üst aramayı Türkiye'de sadece adli kolluk yapabilir (polis veya jandarma).
Bir hakemin üst arama yetkisi asla yoktur. Bunu bilelim.
Üst araması kişinin cinsiyetinde bulunan görevli tarafından yapılır. Hakemin bu yetkisi yok ama olsaydı, bayan oyuncuyu erken hakem arayamazdı.
Üst atamada kişiye açıklama yapılması lazım. Aramanın elektromanyetik cihazlarla, eğer o yoksa, beş duyu organı ile yapılması gerekiyor.
Kişi direnirse de orantılı güç kullanılarak arama gerçekleştirilebiliyor.
Şimdi bunların hiçbiri turnuva hakeminin yapabileceği şeyler değil; ne açıklama bilgisi, ne elektromanyetik cihazı, ne güç kullanma ne de bir yetki yok hakemde. Her durumda polislik bir konu bu.
Şimdi büyük harflerle yazayım: BİR OYUNCU İSTEMEDİĞİ SÜRECE POLİS DIŞINDA HİÇ KİMSE ÜST ARAMASI YAPAMAZ.
O yüzden bir oyuncu "üstümü aratmıyorum derse" hiçbirşey yapılamaz, çünkü yasal hakkını kullanır. Bu hakkı da genel yasalara dayandığından, üstünü aratmayan kişiye disiplin cezası verilemez.
b) Bu durumda doğru olan, tartışma ortaya çıkmadan önce koruyucu tedbir almaktır. Bunun da cevabı 1. sayfada fotoğraf olarak duruyor; Mehmet isimli arkadaşımız çok güzel koymuş.
Oyuncu alana oyun başlamadan önce alınır, elektromanyetik aletten geçer, üzerinde bir alet olmadığı garanti edilir. Oyuncu sahaya girdikten sonra dışarı irtibatı kesilir, oyunu bitmeden ve skoru kayıt alınmadan dışarı çıkamaz. Futbolcunun stadyuma, bisikletçinin veledroma, atletin piste girmesi ve çıkamaması gibi.
Sahanın bu yüzden oyuncuya göre organize edilmesi gerekir. Su, kahve, çay makinaları konulmalı, 3-4 görevli bunları periyodik olarak tazelemeli, tuvalet oyun alanında bulunmalı, sahadan çıkan oyuncu oyundan vazgeçmiş kabul edilmelidir.
Şimdi doğal olarak birçok kişi, tuvaletlerin oyun sahasından 300 metre dışarıda olduğu ve organik bir pazarın yanındaki bir çadırda yapılan turnuvaları anlatabilir. Ama hata da bu zaten. Türkiye'deki 10 turnuvanın dokuzu bırakın sportif kuralları, insani gereklere aykırı halde; bu satrancın saygınlık sorunu ve üzerinde günlerce aylarca tartışma yapmayı gerekli kılıyor.
Bu bağlamda, TSF web sitesinde Tahsin Aktar'ın yazdığı Turnuva Kurallar (2) başlıklı yazıdan bazı alıntılar yapıp konuya bağlamak istiyorum. Bu yazıda önemli aktarımlar var ama bunların hiçbiri uygulanmıyor.
Oyun Salonu
Oyun salonunun her köşesinde aydınlatmanın standart ölçüde olması sağlanmalıdır. Oyuncuların ellerinin veya kendilerinin gölgelerinin satranç masasına düşmemesi, ışık kaynağının yeterliliği konusunda bir ölçü olarak kullanılabilir. Bu durum oyun sırasında günün her saatinde, oyunun her aşamasında aynı olmalıdır. Özellikle doğrudan güneş ışığı alan salonlarda daha dikkatli olunmalıdır. (...)
Masa sıraları, arasında en az 2,5 metre açıklık olmalıdır. Olanaklı olduğu ölçüde oyuncuları tek tek dizilmiş masalarda oynatmak en doğru diziliştir.
Silivri'de açık havada turnuva yapıldı. Oyun sahası belirli değil, giriş çıkışlar tamamen kontrolsüz. Kartal'da yılda 4-5 turnuva çadırda yapılıyor. Dışarısı semt pazarı, tuvalet turnuva salonundan uzakta pazarın arkasında bir yerlerde, bir konteynerin içinde.
Salonlarda ne ışıklandırma, ne masa sıralamaları kurala uygun; bunun hiçbir kontolü yok. Çadırda bırakın sıralar arasında 2.5 metre olmasını, 40 cm dahi yok ve turnuva fotoğraflarından bu çok net görülüyor.
http://www.istanbul.tsf.org.tr/images/tu...M_7316.JPG
Ortam baştan bu şekilde olunca hamle transferi de, yazılım kullanma da çok kolay hale gelebiliyor. Salondan çık, konteynıra git, telefonu aç, konumu diz, 5 dakika sonra geri gel, kimsenin ruhu duymaz.
Masa ve sandalyeler sarsılmamalı, ses çıkartmamalıdır. Sağlanan olanaklar ve koşullar tüm oyuncular için aynı olmalıdır.
Ses çıkartmamak bir yana, bir turnuvada masanın oyun sırasında kırıldığını gördüm
TV, Fotoğraf ve Hareketli Görüntüler
Televizyon kameralarına, oyun salonu ve eklentilerinde sessiz biçimde çalışmak koşulu ile organizasyon yöneticileri ile birlikte Başhakem izin verir. Başhakem, oyuncuların, TV, video kameralar veya diğer kayıt ekipmanları tarafından rahatsız edilmemelerini sağlar.
Sadece yetkili ve izin verilen fotoğrafçılar oyun salonunda fotoğraf çekebilir. Başhakem aksine bir karar vermedikçe, oyun salonunda, fotoğraf çekmek ve hareketli görüntü almak için ilk turda ilk on dakika ve sonraki her turda ilk beş dakika izin verilir.
Altını işaretlediğim kurala uyulmuyor. Seyirci, veli, eğitmen sürekli içeride ve fotoğaf çekiyor. Bahsetmiştim, fotoğrafı 1 saniyede pgn'e çeviren yazılımlar var artık. Salonda sadece turnuva başlamadan önce fotoğraf alınmalı, salon 20 dakika önce herkesten arındırılmalı, sonrasında sadece turnuva fotoğrafçısı fotoğraf çekebilmeli. İsteyen turnuva sayfasında çekilen resimlerini kaydetsin.
Şöyle nihayetlendireyim:
1) Kişileri lanetlemek yerine kuralları ve uygulamayı tartışmalıyız.
2) Turnuvalar her türlü standartın altında oynandığı sürece çözüm oluşmaz.
3) Ana çözümlerden biri, İstanbul'a 3 turnuva salonu kazandırmaktır. Bu salonlar kira yolu ile de alınabilir ve özellikle üniversitelerin atıl kalan salonları yıllık bir plan ile (gülmeyin diyeceğim ama ben de gülüyorum
) kiralanıp turnuva ana takvimi yıllık bazda oluşturulabilir.Her il için turnuva salonu kazandırılması temel öncelik olmalı. Bu salonlarda ışık düzeninden, masa aralıklarına; tuvalet yerleşiminden salonun oyuncu konforuna göre dizaynına kadar herşey ele alınmalı.
Belediyelerden salon konusunda alınan sponsorluklar, bu tür yerlerin kirası / mülkiyeti için alınabilir. Örneğin satın alınan bir yerin bedelinin bir kısmı yılda 3 turnuvada adı geçme üzere bir özel kuruluşla veya belediye ile müzakere edilebilir. Spor salonuna isim hakkı alınabilir.
TSF salon sahibi olursa, bunu atıl zamanlarda başka amaçlar için kiralayabilir ve maliyetini zamanla çıkartabilir.
TSF dönemlik salon kiralamaları yaparsa, kira süresince elindeki salonları çok amaçlı kullanabilir; etkinlik, seminer, konferans için yararlanabilir. Bu salonlar başka organizasyonların (dernek, satranç merkezleri) turnuvaları için alt kiraya verilebilir.
Bir satranç turnuvası, bir tenis turnuvasının gerektirdiği titizlikten ve ciddiyetten daha az yapılacaksa, pisliğin de hırsızlığın da önüne geçemezsiniz. Hırsızlığı önlemenin yolu, ortamı nezih hale getirmektir.
Suç, daima pis ve kontrolsüz mahallerde olur.