'Satranç Yok!' Gm Suat Atalık'ın Mükemmel Analizi.

[Mojo Jojo]

Önce bu yazıların "eser" olduğu konusunda anlaşmalıyız. Bence bunlar birer "eser"dir. Kanunun tarifine de açıkça eser olarak uymaktadır.
Ama Neden telif hakları ihlali olmadığını düşündüğümü açıklamak isterim.
Telif yasasına göre bazı durumlarda "eser" kabul edilen şeylerin kaynak gösterilmek kaydıyla kullanımı için izin alınmasına gerek yoktur. Bu konuda içtihat var. Yüksek yargının aldığı bazı kararlar var. Ayrıntıya girecek olursak;

Bazı istisnalar var. Bu durumlarda eserin kullanılması izin gerektirmez. Bu durumları şu şekilde sıralamışlar.
◾Kamu yararı varsa güvenlik ve hukuki gerekçelerle kullanılabilir
◾Mahkeme kararları için veya mevzuat kararları için kullanılabilir
◾Nutuklarda mitinglerde vs. konuşmacı kullanabilir
◾Ücretli olmayan genel eğitim ve öğretim gerekçeleriyle kullanılabilir
(Bunlar sadece yayınlanmış eserlerde geçerlidir)
◾Hayır amaçlı düzenlenen müsamerelerde veya benzeri etkinliklerde kullanılabilir
◾Eğitim ve öğretim gerekçesiyle yapılan seçme ve toplama işlemlerinde kullanımı mümkündür
◾Bazı bölümlerinin belirgin biçimde kaynak gösterilmesi yoluyla kitap dergi internet vs. ortamlarda kullanılabilir
(Sadece eserin bazı bölümlerinin kullanılması durumunda söz konusudur)
◾24 saat sonrasında kullanma sınırlamasına uyacak şekilde günlük haberlerde kullanılabilir
◾Kazanç amacı taşımadan ve eser sahibinin menfaatlerine uygun biçimde şahsi kullanım ortamlarında izin alınmayabilir
◾Yasada belirtilen sınırlamalar dahilinde güzel sanat eserlerini halka açık yerlerde teşhir için kullanım izin gerektirmez (? bu tarife bakmak lazım bana garip geldi, gerçi sadece sanat eserleri diyor ama yine de garip...)
(Bir iki ufak madde daha var. Onlar önemsiz.)

Net ihlal var. Çünkü Suat Atalık'ın yazısı eserdir; telif hakları kapsamındadır ve bu kopyalama belirttiğiniz istisnaların hiçbirine girmiyor:

- Kamu yararı yok.
- Mahkeme kararları için veya mevzuat kararları için kullanım değil.
- Nutuk, miting istisnası ile ilgisiz.
- Genel eğitim ve öğretim gerekçesi ile ilgisiz.
- Müsamere ile ilgisiz.
- Bazı bölümlerinin belirgin biçimde kaynak gösterilmesi yoluyla kitap, dergi internet vs. ortamlarda kullanılabilir / Bazı bölümleri değil tamamı kullanılmış. Alıntı yok.
- 24 saat sonrasında kullanma sınırlamasına uyacak şekilde günlük haberlerde kullanılabilir / Haber değil.
- Kazanç amacı taşımadan ve eser sahibinin menfaatlerine uygun biçimde şahsi kullanım ortamlarında izin alınmayabilir / Eser sahibinin menfaati yok.
- Yasada belirtilen sınırlamalar dahilinde güzel sanat eserlerini halka açık yerlerde teşhir için kullanım izin gerektirmez / Konu dışı.

Şöyle toparlayayım:

1 - Köşe yazısı eserdir (fikir eseri). Köşe yazısı haber değildir.
2 - Hak sahibi Atalık ve/veya Cumhuriyet Gazetesidir.
3 -Köşe yazısından ancak orantılı ölçüde alıntı yapılabilir.
4 - Köşe yazısının tamamı izin alınmadan yayınlanamaz.

Kaldı ki Cumhuriyet, bu yazıları alenileştirmiyor; okumak için üyelik satın almak zorundasınız. Yani açık iradesi var; "ben köşe yazılarımın umuma açık olmasını istemem" diyor. Demese de fark etmez ayrıca.

Bir fikir vermesi açısından sabah gazetesine girin, bir yazar seçin, yazısının altında şu yazıyı görürsünüz:

"Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubuna aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin [color=#0000CD]tamamı[/color] özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısı/haberin [color=#0000CD]bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir[/color]. Ayrıntılar için lütfen tıklayın"

Avukat arkadaşımdan, gazetelerde yayınlanmış [size=large]haberlerin[/size] forumda açık kaynak göstererek kullanımı konusunda sıkıntı olmadığını öğrendim

Yayınlanan yazı haber değil, fikir eseri.

Yapılan yayın kazanç amacı gütmüyor ve açıkça eğitim hedeflenmiş görünüyor

Konunun eğitimle alakası yok. Burada merak konusu bir yazının tartışma ortamına kopyalanması var.

... burada paylaşanların da paylaşıma devam etmelerini dilerim...

Tazminat davası dışında ceza davası da var yalnız. Tazminat tutarları çok yüksek, maddi piyasa değerinin 3 katı ve ayrıca manevi tarafı var.

Şunu da söyleyeyim, bunu yazdıktan sonra özelden çok tuhaf tepkiler aldım. Yazdıklarım itici gelebilir ama esasen şu iktibası yapanları ve forumu korumaya çalışıyorum. Yoksa "helal olsun ağbimize" edebiyatı yapmak en kolayı.

Ha bir de bu konuyu internetten araştırarak kulaktan dolma yöntemlerle tartışmak çok tehlikeli. Telif özel bir alan, ne zaman patlayacağı da belli olmaz.