Jojo ve Taşan: Hakemlik zamanı

[abdulkadirbener]

Bir kere bu yazdığınız tartışığımız konuyla ilgili değil. Ben köşe yazısı kopyala yapıştır olmaz dedim, Abdülkadir bey olur, tezde de olur dedi.

(1) Ben kopya tez olur demedim, kopya tez bile var dedim. Doğru mu olması? Hayır elbette. Bu hırsızlık düpedüz. Söylediğimi çarpıtmışsınız. Önünü sonunu okursanız göreceksiniz ki asıl söylediğim şuydu: "İnsanlar -bir sebeple- tez bile kopyalıyorlar, kimsenin telif hakkı bilmemne talep etmeyeceği bir paragraf bir kutlama mesajı kopyalayıp yapıştırarak -hiç olmazsa- durumu kurtarabilirsiniz ve insanların ağzına laf vermemiş olursunuz."

Özgün olmayan köşe yazısı da zaten insanın içinden ve elinden gelmiyorsa bir değer ifade etmez. Siz hile yapın ya da hoşgörün, ben yapmam ve hoşgörmem. Saçmalamanın da alemi yok.

(2) Saçmalamadım. Teessüf ederim. Hakaretin alemi yok. Ben konuya hitaben yazıyorum, size hitaben yazmıyorum. Siz şöylesiniz böylesiniz demiyorum. Mojo'yu kişileri olur olmaz kırıyor incitiyor diye yerden yere vuruyordunuz unuttunuz galiba. İnsanlara ne kadar kolay hakaret ediyorsunuz. Saçmalıyormuşum. Teessüf ederim.

Şu an ilk kurşunu siz sıktığınız için size cevap yazacağım. Bu konuda bir daha da yorum yapmayacağım. Yazacaklarımı anlayan anlar, anlamayanın canı sağ olsun...

(3) Kandil kutlaması misali bir paragraf kutlamayı kopyalayıp yazmayı hile diye adlandırıyorsanız memleketimde herkese hileci mi diyeceksiniz. Herkes birbirine kandil mesajı yazarken kopyalayıp duruyor. Vay hırsızlar vay. Öyle mi? Her kandilde her bayramda her yasta herkes sıfır kilometre mesaj mı icat edecek. İcat edemeyenler kutlama yapmama hakkına sahip mi olacak? Bu ne mantıktır?

(4) Köşe yazısı olacak diye illa uzun uzun paragraflar yazılması gerekmez. Birkaç paragrafta işi bitirebilirsiniz. Geçmişte Cumhuriyet gazetesinde koyun sürüsü resminin yanına bir cümle yazıp köşe yazısı yayınlayan kişiyi de biliriz. Herkes alkışlamıştı. Demek ki bir cümle ile köşe yazısı olurmuş.

(5) Benim hileyi hoş gördüğüm filan yok. 300 Sayfa kitap yazıp, 200 sayfasını izin almadan biryerlerden kopyalamak ne kadar hile ne kadar değil hukuk çözsün.

(6) Açık kaynak bir eseri -200 sayfa, ben öyle anladım- aynen kopyalamak Türk Hukuku'na göre sıkıntılı bir durum. Kusura bakmayın ama durum böyle. Neden mi? Açıklayayım;

Bir içeriğin eser olmasının koşulunu tarif etmeyeceğim. Geçmişte burada yazılmış yazılar var, açıp bakabilirsiniz. Kopyaladığınızı itiraf ettiğiniz o içerik açık bir eserdir.

Açık kaynak olması eser olma özelliğini ortadan kaldırmaz.
Telif yasasına göre "eser" kabul edilen şeyleri kaynak göstermeden kopyalayamazsınız.
Kaynak göstererek bile her koşulda kopyalayamazsınız, bunun bazı şartları vardır.
Bir kere her koşulda izin almanız gerekir.
Bir eseri kopyalamanıza yasal olarak izin verecek ve izin almamanızı mazur görecek koşullar da var elbette. Bu konuda içtihat var. Yüksek yargının aldığı birçok kararlar var. Ayrıntıya girecek olursak;

Bazı istisnalarda eserin kullanılması izin almayı gerektirmez.
Bu durumları yüksek yargı şu şekilde sıralamış:
◾Kamu yararı varsa güvenlik ve hukuki gerekçelerle kullanılabilir
◾Mahkeme kararları için veya mevzuat kararları için kullanılabilir
◾Nutuklarda mitinglerde vs. konuşmacı kullanabilir
◾Ücretli olmayan genel eğitim ve öğretim gerekçeleriyle kullanılabilir
(Bunlar sadece yayınlanmış eserlerde geçerlidir)
◾Hayır amaçlı düzenlenen müsamerelerde veya benzeri etkinliklerde kullanılabilir
◾Eğitim ve öğretim gerekçesiyle yapılan seçme ve toplama işlemlerinde kullanımı mümkündür
◾Belirgin biçimde kaynak gösterilmesi yoluyla kitap dergi internet vs. ortamlarda sadece bazı bölümleri kullanılabilir -her paragraf için o sayfanın dibine dipnot düşmeniz gerekir-
(Sadece eserin bazı bölümlerinin kullanılması durumunda söz konusudur, birkaç paragrafı aşması durumunda izin alma zorunluluğunuz var) Müzikte bu açıdan kurallar biraz daha farklı.
◾24 saat sonrasında kullanma sınırlamasına uyacak şekilde günlük haberlerde kullanılabilir
◾Kazanç amacı taşımadan ve eser sahibinin menfaatlerine uygun biçimde şahsi kullanım ortamlarında izin alınmayabilir
◾Yasada belirtilen sınırlamalar dahilinde güzel sanat eserlerini halka açık yerlerde teşhir için kullanım izin gerektirmez (? bu tarife bakmak lazım bana garip geldi, gerçi sadece sanat eserleri diyor ama yine de garip...)
(Bir iki ufak madde daha var. Onlar önemsiz. Ayrıntılar için avukatınıza danışın.)

Para karşılığı satılacak bir kitabın içine yaklaşık 300 sayfadan 200 sayfaya yakın bölümü (sizin deyiminizle 3 te 2'si) bir yerlerden aynen kopyalıyorsanız bunun yorumu okurlara kalsın. Ben size hakaret etmeyeceğim. Başkan'ın kutlama mesajı yazmamış olmasının kasıtlı olmadığına inandığım gibi sizin de kopyalama yöntemiyle bir derleme eser meydana getirmekte bilinçli hareket etmediğinize adım kadar eminim.

Dediğim gibi. Beni saçmalamakla suçladığınız için tekrar teessüf ederim.
Ben sizi saçmalamakla ya da hilecilikle suçlamıyorum.
Bu başlıkta tek bir derdim var:

--Mojo arkadaşım dönünüz, bakın havaya havaya orta yapanlar var, voleyi vuracak forvet yok ortada, kim gol atacak şimdi?
--Sayın Taşan, lütfen dönünüz, bakın şimdiden akl-ı selime davet eden kalmadı olur olmaz yanlış anlaşmalardan millet birbirini saçmalamakla suçlamaya başladı bile.

Sabri bey size kısacık bir mesaj örneği: (beğenin beğenmeyin adam işini yapmış)

http://yirminciyil.tsf.org.tr/component/...er&aid=428

Kopya değil muhtemelen, ama kopya olsaydı da kimse dert etmezdi emin olun.