13-02-2018, 12:24
Satrançta, performansı direkt olarak artırıcı bir maddenin varlığı henüz kanıtlanmadı ancak harcanan büyük fiziksel efor göz önünde tutularak ve satrancın bir spor olarak kabul edilmesini de kolaylaştırmak amacıyla doping kontrolü yapılabiliyor. Doping kullanımının yaygın olduğu belli başlı branşlarda da aslında doping belli bir seviyenin üstündeki sporcuların birbirlerine karşı üstünlük edebilmesi adına bu derece yaygın bir sorun oluşturuyor.
Satranç, diğer sporlardan ayrı olarak büyük bir dertle daha uğraşmak zorunda. Elektronik araçlar, o kadar küçük ve etkili bir hale geldi ki, yeni başlayan birinin bile en üst düzey sporcuları alt edebilmesini sağlayacak donanımlara sahipler. Oynan oyun üzerindeki etkisi de doğal olarak dopinge göre çok fazla.
Yaşanan olayın ayrıntılarını bilmiyorum. Bence söylenildiği gibi bilmemize de gerek yok. Bilgisayar ekranı başındaki kişi, eski bir şampiyon, milli takım oyuncusu, kulüp müdavimi ya da bir amatör olabilir. Açık olan bilgisayarda kedi videosu izleniyor da olabilir, o an tahtada olan pozisyon analiz ediliyor da olabilir. Kimse karşısındakinin nasıl biri olduğunu, geçmişini bilmek zorunda değil. Bir sporcu grip ilacı içtiği ve gerekli izinleri almadığı için dopingli çıkıp 2 ila 4 yıl spordan uzaklaştırılabiliyor ama bir başkası (bu örnekten bağımsız olarak) satranç performansı açısından milyon kat daha etkili olacak şekilde telefonuna bakarken yakalanıp sadece o oyunu kaybediyorsa burada bir eşitsizlik ve haksızlık var demektir.
Grip ilacı yüzünden dopingli çıkan kişi disipline sevk edilir. Savunması inandırıcı olursa yasal en alt sınırdan cezasını çeker. Elektronik eşyaları oyun sırasında kullanan kişi de aynı şekilde, kim olduğundan ve amacından bağımsız olarak değerlendirilmelidir. Bu yapılmazsa, oyun sırasında, akıllı telefon, bilgisayar, saat gibi elektronik araçları kullanması durumunda tek yaptırımın sadece o oyunu kaybetmek olacağını düşünen pek çok kişi için cesaret verici, kötü bir örnek olur. Bir açık turnuvada iki yabancı oyuncunun oyunları devam ederken bilgisayar başında görülmeleri durumunda çıkabilecek gürültüyü tahmin edebiliyorum. Deneyimli bir oyuncunun bu hareketin yanlış olduğunu bilmesi ve uymaması durumunda başına geleceklere de hazırlıklı olması gerekir.
Bir kardeşin diğerine bilerek oyuna çıkmayarak puanı vermesi, alenen yapılan takım anlaşmaları gibi örneklerin bırakın cezalandırılmayı, uyarı bile almaması, o kişilere yapılan bir iyilik değil, kötülüktür. Üstüne üstlük başka kişilere 'ayağınızı denk alın' mesajı vermektir. Satrancı korumak için, doping, hile, şike gibi konuların yaptırımı olması şarttır. Sporcular ve hakemler de bu tehlikeli konularda bilinçli olmakla yükümlüler. Bu konuyu kafanıza göre her istediğinize ceza vermek ile karıştırmak çok yanlış.
Sonuçta, facebookta 'bacı' yazanın disipline yollandığı ama muhatabının 'ağzını burnunu kırmakla' tehdit edenin sırtının sıvazlandığı bir ortamda yaşıyor olsak da, yanlışlara yanlış demek, hala gerçek satranççılar ve satranç severler için bir yükümlülüktür. Ne pahasına olursa olsun..
Satranç, diğer sporlardan ayrı olarak büyük bir dertle daha uğraşmak zorunda. Elektronik araçlar, o kadar küçük ve etkili bir hale geldi ki, yeni başlayan birinin bile en üst düzey sporcuları alt edebilmesini sağlayacak donanımlara sahipler. Oynan oyun üzerindeki etkisi de doğal olarak dopinge göre çok fazla.
Yaşanan olayın ayrıntılarını bilmiyorum. Bence söylenildiği gibi bilmemize de gerek yok. Bilgisayar ekranı başındaki kişi, eski bir şampiyon, milli takım oyuncusu, kulüp müdavimi ya da bir amatör olabilir. Açık olan bilgisayarda kedi videosu izleniyor da olabilir, o an tahtada olan pozisyon analiz ediliyor da olabilir. Kimse karşısındakinin nasıl biri olduğunu, geçmişini bilmek zorunda değil. Bir sporcu grip ilacı içtiği ve gerekli izinleri almadığı için dopingli çıkıp 2 ila 4 yıl spordan uzaklaştırılabiliyor ama bir başkası (bu örnekten bağımsız olarak) satranç performansı açısından milyon kat daha etkili olacak şekilde telefonuna bakarken yakalanıp sadece o oyunu kaybediyorsa burada bir eşitsizlik ve haksızlık var demektir.
Grip ilacı yüzünden dopingli çıkan kişi disipline sevk edilir. Savunması inandırıcı olursa yasal en alt sınırdan cezasını çeker. Elektronik eşyaları oyun sırasında kullanan kişi de aynı şekilde, kim olduğundan ve amacından bağımsız olarak değerlendirilmelidir. Bu yapılmazsa, oyun sırasında, akıllı telefon, bilgisayar, saat gibi elektronik araçları kullanması durumunda tek yaptırımın sadece o oyunu kaybetmek olacağını düşünen pek çok kişi için cesaret verici, kötü bir örnek olur. Bir açık turnuvada iki yabancı oyuncunun oyunları devam ederken bilgisayar başında görülmeleri durumunda çıkabilecek gürültüyü tahmin edebiliyorum. Deneyimli bir oyuncunun bu hareketin yanlış olduğunu bilmesi ve uymaması durumunda başına geleceklere de hazırlıklı olması gerekir.
Bir kardeşin diğerine bilerek oyuna çıkmayarak puanı vermesi, alenen yapılan takım anlaşmaları gibi örneklerin bırakın cezalandırılmayı, uyarı bile almaması, o kişilere yapılan bir iyilik değil, kötülüktür. Üstüne üstlük başka kişilere 'ayağınızı denk alın' mesajı vermektir. Satrancı korumak için, doping, hile, şike gibi konuların yaptırımı olması şarttır. Sporcular ve hakemler de bu tehlikeli konularda bilinçli olmakla yükümlüler. Bu konuyu kafanıza göre her istediğinize ceza vermek ile karıştırmak çok yanlış.
Sonuçta, facebookta 'bacı' yazanın disipline yollandığı ama muhatabının 'ağzını burnunu kırmakla' tehdit edenin sırtının sıvazlandığı bir ortamda yaşıyor olsak da, yanlışlara yanlış demek, hala gerçek satranççılar ve satranç severler için bir yükümlülüktür. Ne pahasına olursa olsun..