18-02-2012, 00:27
Satrançta şike iddialarının en tanınmışı Fischer tarafından Sovyet satranççıları için yapılan iddiadır. 60'lı yıllarda dünya şampiyonluğu için yapılan adaylar turnuvalarında hepsi çok güçlü oyuncular olan 4-5 Sovyet satranççısı olurdu. Fischer'in iddiasına göre bunlar kendi aralarındaki maçları berabere tamamlıyorlardı ve içlerinden öne çıkan olduğunda kalan maçlar onun yararına olacak şekilde ayarlanıyordu. Bu oyuncuların zaten çok güçlü oldukları düşünülürse onların arasından sıyrılıp dünya şampiyonluğuna ulaşmak imkansızdı. Fischer bunu yıllarca söyledi ama bizdeki gibi savcılar olmadığından kimse Geller'i, Petrosyan'ı, Taimanov'u içeri almayınca Fischer birgün hepsini yenmek zorunda kaldı.
Demem o ki böyle bir tezgahın var olma olasılığı bile "satrançta şike yapılıyor" şeklinde yorumlanmamış. Siz istediğiniz zaman anlaşıp yarım puana razı olabilirsiniz. Ama biri çıkıp herkesi yenerse yarım puanlarınızla onu yakalayamazsınız. Satranç bireysel bir spor ve o birey karşısındakiyle anlaşıp el şıkışıyorsa "yok otur ille de yenmelisin" denilemez. Ayrıca yenmek istemiyorsa yenmez de zaten. "Yok sen bile bile filanca hamleyi yaptın" diyemezsin. "Görmedim abi" der geçer. Satrancı bu şekilde kabul etmeliyiz.
Şike konusu ile ilgili olmamakla beraber konu açılmışken bahsedelim. Beraberliklerin önüne geçmek için teklif dahi edilmesinin yasak olduğu turnuvalar yapıldı. Sonuç? Değişen bir şey yok sadece oyuncular anlamsız pozisyonları hamlelerce oynadılar. Beraberliklerden kurtulmak için vaktiyle Capablanca tahtadaki kare sayısını 100'e arttırmayı teklif etmiş. Şimdiki turnuvalardaki beraberlik oranını görse 200 derdi herhalde.
Satrançta beraberlik belasından kurtulmak için başka bir yöntem Fischer'in 1996'da geliştirdiği rastgele dizilişle (Fischer Random) oynamak. Böylece açılış hazırlığı ortadan kalktığı için yaratıcılık ön plana çıkıyor. Bence ilginç ancak satranç dünyasında büyük ilgi gördüğü (en azından şimdiye kadar) söylenemez.
Demem o ki böyle bir tezgahın var olma olasılığı bile "satrançta şike yapılıyor" şeklinde yorumlanmamış. Siz istediğiniz zaman anlaşıp yarım puana razı olabilirsiniz. Ama biri çıkıp herkesi yenerse yarım puanlarınızla onu yakalayamazsınız. Satranç bireysel bir spor ve o birey karşısındakiyle anlaşıp el şıkışıyorsa "yok otur ille de yenmelisin" denilemez. Ayrıca yenmek istemiyorsa yenmez de zaten. "Yok sen bile bile filanca hamleyi yaptın" diyemezsin. "Görmedim abi" der geçer. Satrancı bu şekilde kabul etmeliyiz.
Şike konusu ile ilgili olmamakla beraber konu açılmışken bahsedelim. Beraberliklerin önüne geçmek için teklif dahi edilmesinin yasak olduğu turnuvalar yapıldı. Sonuç? Değişen bir şey yok sadece oyuncular anlamsız pozisyonları hamlelerce oynadılar. Beraberliklerden kurtulmak için vaktiyle Capablanca tahtadaki kare sayısını 100'e arttırmayı teklif etmiş. Şimdiki turnuvalardaki beraberlik oranını görse 200 derdi herhalde.
Satrançta beraberlik belasından kurtulmak için başka bir yöntem Fischer'in 1996'da geliştirdiği rastgele dizilişle (Fischer Random) oynamak. Böylece açılış hazırlığı ortadan kalktığı için yaratıcılık ön plana çıkıyor. Bence ilginç ancak satranç dünyasında büyük ilgi gördüğü (en azından şimdiye kadar) söylenemez.