16-11-2013, 22:59
5. Parti: Carlsen - Anand: 1-0
1.c4 e6 2.d4 d5 3.Nc3 c6 4.e4 dxe4 5.Nxe4 Bb4+ 6.Nc3 c5 7.a3
Ba5 8.Nf3 Nf6 9.Be3 Nc6 10.Qd3 cxd4 11.Nxd4 Ng4 12.O-O-O Nxe3
13.fxe3 Bc7 14.Nxc6 bxc6 15.Qxd8+ Bxd8 16.Be2 Ke7 17.Bf3 Bd7
18.Ne4 Bb6 19.c5 f5 20.cxb6 fxe4 21.b7 Rab8 22.Bxe4 Rxb7
23.Rhf1 Rb5 24.Rf4 g5 25.Rf3 h5 26.Rdf1 Be8 27.Bc2 Rc5 28.Rf6
h4 29.e4 a5 30.Kd2 Rb5 31.b3 Bh5 32.Kc3 Rc5+ 33.Kb2 Rd8
34.R1f2 Rd4 35.Rh6 Bd1 36.Bb1 Rb5 37.Kc3 c5 38.Rb2 e5 39.Rg6
a4 40.Rxg5 Rxb3+ 41.Rxb3 Bxb3 42.Rxe5+ Kd6 43.Rh5 Rd1 44.e5+
Kd5 45.Bh7 Rc1+ 46.Kb2 Rg1 47.Bg8+ Kc6 48.Rh6+ Kd7 49.Bxb3
axb3 50.Kxb3 Rxg2 51.Rxh4 Ke6 52.a4 Kxe5 53.a5 Kd6 54.Rh7 Kd5
55.a6 c4+ 56.Kc3 Ra2 57.a7 Kc5 58.h4 1-0
Öncelikle gecikmiş yorumumdan dolayı özür dilerim. 6. parti bitmesine rağmen 5. oyunun haberini yeni yapabildim.
Partinin açılışında Carlsen 1.c4 tercihiyle 1. ve 3. partilerdeki açılış konumlarından memnun olmadığını kanıtladı. Anand ise uzmanı olduğu Slav'a veya Nimzo'ya girebilecekken nispeten yeni sayılan Noteboom Savunması'nı seçti. Carlsen gambit varyantına girmeyi tercih etmedi ve sakin 6.Ac3 hamlesiyle rakibini şaşırttı. Anand'ın olası hazırlıklarını çöpe atan bu varyant sayesinde Norveçli maç boyunca ilk kez açılışın teorik çarpışma safhasında hafif de olsa avantaj elde etti.
Oyunortası için uzun konuşmaya değer bir şey yok; hızlı vezir kırışması ve Carlsen'in Anand'ın fil çifti avantajını eriten kurnaz 18.Ae4 hamlesi kayda değer olaylardı.
Partinin gidişatı, karışık konumları ustaca oynayan ve hızlı hesaplayan Anand'ın istediği gibi değildi. Anand için kaza adeta "geliyorum" dedi ve Carlsen, 5. partiyi Kasparov'un deyimiyle "Carlsenvari" bir duruma sürükleyerek kazancı elde etti.
Peki bu "Carlsenvari durum" ne demek? Bilgisayarlar tarafından (-)0.10 - (-)0.30 aralığında değerlendirilen, insan tarafından yapılan değerlendirmede"eşit" gözüken, ancak savunan tarafın uzun süre dikkatli hamleler yapmasını gerektiren konumlar. Pozisyonlar dinamik dengede, ancak "beraberlik" sonucuna dönüşebilmeleri için savunan tarafın sürekli doğru karşılık vermesi gerekiyor. Avantajlı taraf "forse" varyantlara girmemeye çalışıyor ve rakibin işini kolaylaştıracak seri devam yollarından kaçınıyor. Carlsen'in ustalığı tam bu noktada saklı: Rakibi eşit gibi gözüken devam yollarına sürükleyerek hata yapmasını beklemek.
İşte örnek:
Resimde görülen konum Houdini (dünyanın en güçlü satranç yazılımı, 3000 ELO gücünde) tarafından 0.13 olarak değerlendiriliyor. Yani pozisyon eşit, mutlaka bir tarafı seçmek gerekiyorsa beyazlar, bir piyonun 10'da 1'i kadar avantaja sahipler. Buna katılmak mümkün mü? 1950 ELO gücünde, zayıf sayılabilecek bir oyuncuyum. Ancak ben bile resimdeki pozisyonu siyah taşlarla asla oynamak istemem, beyazın f'de ya da d'de çiftlemesini engelleyecek güç yok. Bu tip konumları herhangi birisine karşı oynamak bile zorken Carlsen gibi bir "anestezi uzmanı" karşısında ayakta kalabilecek oyuncu dünyada yok.
Carlsen'in sadece açılış seçimlerine bile baktığımızda gayet özeleştirel, doğruyu bulmaya çalışan ve bunu başaran bir oyuncu iradesi görüyoruz: Beyazlarla 1. ve 3. partilerde Reti oynadı, memnun kalmadı, İngiliz'e yöneldi, sonrasında kazandı. Siyahlarla 2. partide Caro-Kann denedi, az kalsın kaybediyordu; 4. partide iyi bildiği Ruy Lopez'e döndü. Dolayısıyla Mojo Jojo'nun komplo teorisine katılmıyorum, "Carlsen gücünü sonraya sakladı" gibi bir iddia ancak magazin haberi olur. Neticeye göre konuşmak.
