Acemi Satranç Öğretmeni Kendisini Nasıl Geliştirir?
#3
Not: Çalışma ortamımın görülmesi için konumda link paylaşmaya çalıştım ama bir türlü görünür hale getiremedim. Linklerin çalışır hale gelmesini sağlanırsa çok sevinirim.  Okulumda her gün bir teneffüs kendi  yaptığımız masalarda satranç oynuyoruz. (agaclihoyukortaokulu.meb.k12.tr/mebpanel/dosyalar/listele_dosya_1884526_video) Aynı sitenin haberler bölümünde de satranç çalışmalarımız var. Merak edenler için. 

Hocam ilginiz için çok teşekkürler . İngilizce kitap okumadım ama İngiliz notasyonunu söktüm. Çocukluğumda hiç sıkılmadan saatlerce kendi kendime satranç oynardım. Düşünüyorum da gerçekten iyi bir satranç öğrencisi olabilirdim. Bu yapım şimdi de değişmedi bir oyunu saatlerce inceleyebilirim. Evet bazı konular zor geliyor ama bir daha okuyorum olmadı bir daha ... Çocukluk dönemimden farklı olarak biraz zaman sıkıntım var sadece.  Kendime bir yol çizmek istiyorum amacım satrancın içerisinde kaybolmamak. Yanlış anlaşılmasın  kısa yoldan satranç öğrenme-öğretmek gibi bir hedefim yok isteğim  doğru yolu çizebilmek ve bu konuyu okuyan benim gibi arkadaşlara da doğru fikirler verebilmek . Başta cevabınızın ilk bölümüyle ilgili konuşmak istiyorum.

'' . Açılış teorileri, oyun ortası teknikleri, konumsal bilgiler, stratejik bilgiler, oyun sonu teknikleri.'' Satranç öğretimi beş ana başlığa mı bölünmeli. Bu başlıklara ek olarak öğrencinin psikolojik durumuna, kaygı düzeyinin kontrolüne yönelik başka bir ders de eklenebilir mi? Satrançta Rehberlik gibi. 6-10 yaş sporcuların oyunlarını incelendiğimde yapılan hataların büyük bir çoğunluğunun psikolojik temelli olduğunu görüyorum. Rakipten çekinme, rakibi küçümseme, zamanın hatalı kullanımı-aceleci davranma, rakibin davranışlarından çok fazla etkilenme, aile baskısı gibi sebepler sporcunun  performansını çok fazla etkiliyor. Benim çalışma grubum 6-14 yaş arası çocuklar. Her yaşın gelişimsel özellikleri farklılık gösterdiği gibi bu çocuklar iki ana gruba ayrılıyor. Somut İşlemler( ve Başarıya karşı aşağılık duygusu dönemi) döneminde olanlar, soyut işlemler(ve Kimlik kazanımına karşı rol karmaşası dönemi) döneminde olanlar ayrıca ikinci grupta ergenlik başlangıcı var, bu da çok önemli. Veliler de önemli bir figür, çoğunluğu üretkenliğe karşı durgunluk döneminde olan kişiler. Antrenörün bile hangi yaş grubunda olduğu  önemli bence (antrenör de kendisini tanımalı). Bu kalıpları bilerek paylaştım belki merak edilip incelenir. İncelenirse bir ilkokul öğrencisinin yaptığı hatalar ya da bir velinin maç kaybeden çocuğuna gösterdiği tepki eminim daha anlamlı hale gelecek. İyi sporcu yetiştirilmek isteniyorsa bu süreç doğru şekilde yönetilmeli. Veli-sporcu-antrenör ilişkisi de çok iyi kurulmalı diye düşünüyorum. Ülkemizde bu duruma gereken önem sizce veriliyor mu?

Hedef kitlesi ilkokul öğrencileri, sizce ;
1. Haftada kaç saat satranç dersi verilmeli? ( Egzersiz olarak 6, halk eğitim aracılığı ile 10 saat kurs açılabilir)
2. Ders başlıklarının ağırlıklı yüzdeleri nasıl olmalı? (Oyun sonu %40, açılış %20, gibi)  
3. İlkokul öğrencileri gelişimsel özelliklerinden dolayı dördüncü sınıfa kadar sınavlara bile sokulmazlar. (tabii bizim sistem tanımaz her şeyi bildiğini zanneden yapımız öğrencileri 1. sınıftan başlayarak deneme sınavlarına sokar....) İlkokul sporcuları resmi turnuvalara ne zaman katılmaya başlamalı? Bu katılım hangi oranda olmalı?
4. Siz bu işin içerisinden gelmiş bir satranç antrenörüsünüz. 9-10 yaşında bir çocuk kulübünüze geldi ve okulunda 3-4 yıldır satranç eğitimi aldığını belirtti. Hangi açılışları bilinmeli? Hangi oyun sonu temalarını bilmeli? Hangi taktik motifleri bilmeli? Hangi stratejik temelleri bilmeli? Hangi konumsal öğeleri bilmeli? Genel olarak bu çocuktan neler beklersiniz? Başlıklar şeklinde belirtir misiniz? (Zaman ayırıp da ilgilenen herkese teşekkürler)

Kendi deneyimlerimden ve düşüncelerimden de biraz bahsetmek istiyorum. Temelde  satranç kuralları öğretilirken dikkat edilmeyen ama aslında çok önemli konular var. Dokunulan taş, hamlenin tamamlanması, özel hamlelerin yapılış şekilleri, saat kullanımı vs vs. En alt seviyeden bunların doğru şekilde öğretilmesi önemli. İlkokul öğrencilerinin katıldıkları bazı turnuvalarda kural dışı yapmamak ya da az yapmak öğrencinin dereceye girmesini bile sağlayabiliyor. Bu kuralların öğrenileceği en iyi yerlerden birisinin de Fide kuralları listesi (Mhk yorumlu olan) olduğunu düşünüyorum. Ayrıca hakemler için hazırlanan, bir çok kuralın anlatıldığı eğitim videoları da yeni başlayanlar için çok faydalı olacaktır.

Fide kurallarına: tsf.org.tr/kaynaklar/belgeler/fide-kurallari (Başına https://www.) adresinden,
Eğitim Videolarına: tsf.org.tr/hakem-egitimleri/193-turkiye-satranc-federasyonu/kurullar/merkez-hakem-kurulu/9185-hakem-egitimleri-4  (Başına https://www.) adresinden ulaşılabilir.

Peki satrancın etik kuralları var m? Tokalaşma uygulaması benim için satrancı ayrı bir güzelleştiriyor.  Masaya sonradan gelen sporcu masaya oturmadan önce elini rakibine uzatmalı oturan oyuncu da ayağa kalktıktan sonra rakibi ile tokalaşmalıdır. Maç bittikten sonra da tokalaşma kesinlikle unutulmamalıdır. Bunları da çocuklara öğretmeliyiz... Bazı taş alma şekillerinin rakibe saygısızlık yapmak olduğunu da biliyorum. Kim bilir daha neler var dikkat edilmesi gereken, bu kültürün içerisinden gelen hocalarımız umarım bizimle bunları da paylaşırlar. Maç öncesinde, maç anında, maçtan sonra, maç izlerken nelere dikkat edilmeli?

Son olarak önemsiz görülen bir başka konuya da değinip yorumumu okunulabilir seviyede bırakmak istiyorum. Satranç tahtasının yapısı özellikle kare isimlerinin öğretilmesi.  Bugün bir turnuvaya gidelim kaç tane 9 yaşındaki öğrenci eksiksiz doğru notasyon tutabiliyor. %10 gibi bir değere ulaşamayız sanırım. Ama bir öğrencinin kendi oyun arşivini oluşturması bence çok önemli. Bunun için de ilk olarak doğru notasyon tutmayı öğrenmesi gerekiyor.  Ne yapılabilir, nasıl öğretebiliriz? Konunun öneminin farkına varmalıyız ve yeterli seviyede çalışma yapmalıyız. Ek olarak dijital ortamdan da faydalanabiliriz. Chess.com sitesinde ( ana sayfa-öğren başlığının altında) ''Görüş'' adında bir uygulama var. Bu tür uygulamalar da çok destekleyici olacaktır. Eminim başka yöntemlerde vardır?

En alt seviyelerden başlayarak adım adım acemi satranç öğretmeninin kendisini nasıl geliştirebileceğini konuşmaya çalışıyoruz, umarım konu ilgi çeker ve konuya katılım sağlanır. Teşekkürler
Ara
Cevapla


Bu Konudaki Yorumlar
RE: Acemi Satranç Öğretmeni Kendisini Nasıl Geliştirir? - Yazar: T.CANCA - 11-07-2020, 23:36



Konuyu Okuyanlar: 1 Ziyaretçi