Özel yönergede Genel Yönergeye uygun hükümler bulunabilir

[Ateş Ülker]

Takım Satranç yarışmaları Genel yarışma yönergesindeki
4 k maddesinde "Başhakem maça çıkış listelerini tur öncesi panoda
veya masalarda duyurur.Duyuru süresi 15 dakikadan az olamaz."
demektedir.
Az olmasının sakıncası nedir?
Aynı yönergenin 4 h maddesinde "Maça çıkış listelerinin sorumluluğu
takım kaptanına aittir"demektedir.Bu konuda bir eksiklik olması
durumunda sonuçları ne olabilir?
Aynı yönergenin 6 b maddesinde "1 saat içinde sporcuları gelmeyen
takım hükmen yenik sayılır"demektedir.Öte yandan Özel uygulamalarla
ilgili 8 a maddesinde ise"Gecikmeler(turun başlama saatinden sonra
gelenler)için kural uygulamasının nasıl olacağına ilişkin hükümlere
yarışmanın özel yönergesinde yer verilir"demektedir.Artık 1 saat
gecikmeye izin verilmesi durumu hemen hemen terkedilmiştir.6 b
maddesindeki ifade de değişebilir.
Aynı yönergenin 2f maddesine göre"Ana listeye oyuncuların nasıl
yazılacağı ve ELO ve UKD puanı olmayan sporcularla kulüplerin güç
ortalamalarının nasıl değerlendirileceği yarışmanın yönergesinde
belirtilir"demektedir.Buna göre 2f uyarınca Takım ana listesinde
sıralamanın ELO/UKD puanına göre olması zorunlu değildir.Ancak
son günlerde tanık olduğumuz gelişmeler bütün takım yarışmalarının
bu genel yarışma yönergesine göre değil İş Bankası Satranç Ligi
yönergesine benzeyecek şekilde düzenlendiğini göstermektedir.Öte
yandan bu Ligde de ilk 4 masa için Elo(UKD) puanı Büyükden Küçüğe
doğru sıralama yapılması zorunlu iken Bayan ve gençlerin oynadığı
özellikli masalarda bu sıralama zorunluluğu ortadan kaldırılmaktadır.
İlk 4 masadaki sıralama zorunluluğunun nedeni nasıl açıklanabilir?
Eğer düşük puanlı bir oyuncunun 1 nci masada yüksek puanlı bir
oyuncu ile karşılaştırılması ihtimaline engel olmak istiyorsak,
bu önlem teorik olarak alınamaz.Çünkü İş Bankası Ligini örnek
aldığımızda ana listede 26 ncı sırada bulunan bir oyuncunun
rakip takımın 1 nci sırasındaki oyuncu ile eşleşme ihtimali her
zaman vardır.
Elo/UKD puanları yarışma başlamadan 1 gün önce,yarışmanın başla-
dığı gün veya yarışmanın son günü herhangi bir nedenle değişirse,
bu değişikliğin ne gibi sonuçları olabilir?Bu sorunun yanıtını
kolaylaştırmanın bir yolu vardır?Takım yarışmaları yönergesine
şu madde eklenmelidir: "Takım ana listeleri yarışmanın özel yöner-
gesinde belirtilen gün ve saate kadar Başhakeme teslim edilir.
Bu listeler yarışma başlamadan önce açıklanır.Turnuva salonunda
panoya asılır.Birinci tur başladıktan sonra değiştirilemez."
Sıralamanın Büyükden küçüğe doğru olmadığı, oldukça geç bir dönemde
farkedilirse bu durumdan kimler sorumlu tutulacaktır?
Takım dizilişinde boy sırasının büyük bir önemi yoktur.Önemli olan
ana listeye sadık kalmaktır.Çünkü ana listeye bağlı kalınmaması bazı
art niyetli hesaplamalardan kaynaklanabilir.
Özel Yarışma yönergeleri, genel yönerge hükümlerine aykırı olmayacak
şekilde hazırlanabilir.FİDE kurallarına aykırı olmayan,klasik kurallara
ters düşmeyen ve kendi koşullarımıza uygun olan uygulamalar özel
yarışma yönergesinde yer alabilir.Örneğin yarışmadan önce belirlenen
takım listesinin turnuva sırasında değiştirilmemesi klasik bir
kuraldır.Ana listedeki sıralamanın Büyükden küçüğe doğru yapılması
ise bir yeniliktir.Kendi koşullarımız içinde bize zorluk ve karışıklık
çıkaracak yenilikler tercih edilmemelidir.Pratikte herhangi bir yararı
olacak yenilikler ise uygulanabilir.