30-11-2014, 13:41
Burda takip edebildiğim kadarıyla 2 farklı konu tartışılmakta.
1. Isolated pawn yerine Türkçe'de ne diyeceğiz?
2. Isolated pawn ne demektir?
Elbette 1 soruya bir cevap bulabilmek için ikinciyi bilmek gerekir. (Ben şimdilik izole piyon diyeceğim). Satranç tahtasında görece en zayıf taş piyonlardır. Hareket kabiliyetleri de yüksek olmadığından tehdit altında olduklarında korunmaları gerekir. Bir piyonu korumanın en ekonomik yolu ise başka bir piyonla onu desteklemektir. Bu bakımdan piyonların etrafında kendilerini destekleyecek (koruyacak) bir piyon kalmadığında zayıflık oluşturacakları açıktır. Bunu vurgulamak ve bu durumdan haraketle stratejiler oluşturmak için ayrı bir isim verilmesi gerekmiştir. İzole piyon etrafı çevrilmiş ve kımıldayamaz manasına değildir. Etrafında destekleyecek piyon bulunmaması nedeniyle izole edilmiş yani yalıtılmıştır. Bu bakımdan ayrık piyon terimi bütünüyle tanımlayıcıdır.
İzole piyon yaratıp oyun stratejisini buna dayandırmak için yapılanlarla (bloke etmek, saldırmak) piyonun konumundan kaynaklanan izole olması durumunu birbirine karıştırmamak gerekir. İzole piyon bloke edilmemişse ve korunabiliyorsa ilerleyebilir bu onun izole olduğu durumunu değiştirmez. Ancak bir piyon izoleyse onu durdurmak kolaydır. Bunu en iyi şekilde önüne bir at yerleştirerek yapabilirsiniz. Bu, yerleştirdiğiniz atın hareket kabiliyetini azaltmadığı gibi onu bu kareden kaçırtmak için her iki yandan bir piyon saldırısı olamayacağından (ve at yakın dövüşü sevdiği için) hem güvenli hem de saldırı yapılmasına uygundur. İzole piyon üzerine yapılan bunca muhabbetin özü burda yatar. Richard Reti'nin Türkçeye de çevrilmiş (aslı iki kitap) "Santranç büyük ustalar ve modern görüşler" kitabında detaylı olarak ele alınmıştır.
Diğer yandan bütün piyonlar izole olabilirlerse de merkez piyonları olduğundan e veya d piyonlarındaki durum diğerlerine göre çok daha önemlidir. Bunların konumunun irdeleniyor olması bundan kaynaklanır. Yoksa sadece d piyonuna izole deniyor olmasından değil.
Yukarda izole piyon yerine ayrık piyon demenin uygun olduğunu söylemiştim ancak Türkçe'de izolasyon kelimesinden kurtulamadığımız sürece ayrık piyon diye bir kavramı tutundurmak mümkün değildir. Kaldı ki konuyu tartışan arkadaşlar da sürekli izole piyon demektedirler. Oylama yapmak bu bakımdan bir şeyi değiştirmez.
1. Isolated pawn yerine Türkçe'de ne diyeceğiz?
2. Isolated pawn ne demektir?
Elbette 1 soruya bir cevap bulabilmek için ikinciyi bilmek gerekir. (Ben şimdilik izole piyon diyeceğim). Satranç tahtasında görece en zayıf taş piyonlardır. Hareket kabiliyetleri de yüksek olmadığından tehdit altında olduklarında korunmaları gerekir. Bir piyonu korumanın en ekonomik yolu ise başka bir piyonla onu desteklemektir. Bu bakımdan piyonların etrafında kendilerini destekleyecek (koruyacak) bir piyon kalmadığında zayıflık oluşturacakları açıktır. Bunu vurgulamak ve bu durumdan haraketle stratejiler oluşturmak için ayrı bir isim verilmesi gerekmiştir. İzole piyon etrafı çevrilmiş ve kımıldayamaz manasına değildir. Etrafında destekleyecek piyon bulunmaması nedeniyle izole edilmiş yani yalıtılmıştır. Bu bakımdan ayrık piyon terimi bütünüyle tanımlayıcıdır.
İzole piyon yaratıp oyun stratejisini buna dayandırmak için yapılanlarla (bloke etmek, saldırmak) piyonun konumundan kaynaklanan izole olması durumunu birbirine karıştırmamak gerekir. İzole piyon bloke edilmemişse ve korunabiliyorsa ilerleyebilir bu onun izole olduğu durumunu değiştirmez. Ancak bir piyon izoleyse onu durdurmak kolaydır. Bunu en iyi şekilde önüne bir at yerleştirerek yapabilirsiniz. Bu, yerleştirdiğiniz atın hareket kabiliyetini azaltmadığı gibi onu bu kareden kaçırtmak için her iki yandan bir piyon saldırısı olamayacağından (ve at yakın dövüşü sevdiği için) hem güvenli hem de saldırı yapılmasına uygundur. İzole piyon üzerine yapılan bunca muhabbetin özü burda yatar. Richard Reti'nin Türkçeye de çevrilmiş (aslı iki kitap) "Santranç büyük ustalar ve modern görüşler" kitabında detaylı olarak ele alınmıştır.
Diğer yandan bütün piyonlar izole olabilirlerse de merkez piyonları olduğundan e veya d piyonlarındaki durum diğerlerine göre çok daha önemlidir. Bunların konumunun irdeleniyor olması bundan kaynaklanır. Yoksa sadece d piyonuna izole deniyor olmasından değil.
Yukarda izole piyon yerine ayrık piyon demenin uygun olduğunu söylemiştim ancak Türkçe'de izolasyon kelimesinden kurtulamadığımız sürece ayrık piyon diye bir kavramı tutundurmak mümkün değildir. Kaldı ki konuyu tartışan arkadaşlar da sürekli izole piyon demektedirler. Oylama yapmak bu bakımdan bir şeyi değiştirmez.