Böyle hakemlik olabiliyor mu?

[Erşan Gökerman]

Bu zamana kadar binlerce tur oynadım, 1 kere bile hile yapmadım. Ben bu konuda tek de değilim. Satranççıların %99'u da benimle aynı durumda. %1 hile yapabilir diye hiç bir mantıklı ve somut öneride bulunmadan "telefonla salona girmeyin" denilmesi işin kolayına kaçmaktır.

Telefonu serbest bırakırsın, en ufak bir şüphede yada şikayette gerekli takibi yaparsın. Takip sonucunda hile yapıldığı ortaya çıkarsa da gereğini yaparsın.

Benzer bir mantıkla, ''belimde silah taşıyorum, bir kere bile gereksiz yere kullanmadım. Sinirlenince çekip birini vuran %1 nedeniyle benim silah taşıma hakkım elimden alınmasın'' mı diyelim?

Cep telefonunun oyuna olan tek etkisi bir kişinin onu kullanıp kullanmaması değil. Üzerinde cep telefonu taşıdığını bildiğiniz bir kişiyle oynarken, sürekli 'acaba' kuşkusu ve bu nedenle haklı-haksız itirazlarla herkesin birbirini suçlar hale gelmesi, %1'in (ki çok büyük bir rakam)  hile yapmasından çok daha önemli. Dünyanın en iyi oyuncusu bile olsanız, rakibinizin cebinde telefonla, sık sık tuvalete gitmesinden rahatsız olursunuz. FIDE yıllardır bu konuda iyileştirmeler yapıyor. Hakeme ya da organizasyona verebilir, imkanı olan kendisinin veya bir arkadaşının arabasında bırakabilir. Hiçbir risk almak istemiyorsak telefonumuzu evde de bırakabiliriz. Hepimiz 'çok önemli' insanlar değiliz. 5-6 saat telefonla görüşmeden de ben gayet güzel idare edebiliyorum. Tüm bunlar da olmuyorsa, evet belki de bir risk alarak çantanıza kapalı olarak koyarak yanınızda tutabilirsiniz. Benim tanıdığım 1000 kişiden 999'u başkasının çantasını alıp kaçmıyor!

Elektrik kesintisi, deprem, terör olayları vb durumlarda, standart bir uygulama yapmak çok zor. Belli detayların önceden belirlenmesi faydalı ama deprem örneğinde, depremin şiddeti, etkisi vb faktörlere göre salon amiri durumunda olan kişinin mantıklı bir karar alması gerekiyor. Hava karardıktan sonra devem edecek turnuvalarda, turnuva salonunun büyüklüğüne göre 3-4 adet şarj edilebilir lamba, salonun güvenliğini sağlayacak aydınlatmayı yapabilir. Tıpkı satranç saati-takımı gibi, ilk temsilciliklerinin demirbaş listesine bu cihazlardan eklenmeli ve böylece özellikle çocuk ve yaşlıların olası bir kesintide zarar görmesi engellenmeli. Kesintinin olması ve elektrik fişlerine takılı duran bu cihazların devreye girmesinin ardından yetkili kişi, arızanın nedeninin ve süresinin öğrenilmesi için ne kadar beklenileceğini oyunculara duyurur. İkinci bir anonsa kadar hamle yapılmaması ve telefonların kesinlikle çalıştırılmaması gerektiğini hatırlatır. Hem elektrik hem de su şirketleri, planlı kesintilerin nedenini ve süresini internet sayfalarından yayınlıyor. Telefonla bilgi almak da mümkün. Verilen bilgiye dayanılarak, yetkili kişi, turnuva salonunun güvenli olup-olmadığı, kişi sayısı, turun ne zaman başladığı ve bu beklemenin ardından ne zaman biteceği vb konuları dikkate alarak ne kadar bekleneceğini belirleyebilir.Bu noktadan sonra telefonunu eline alan, açan kişiler oyunlarını kaybeder. Oyun salonunun asgari ışıklandırılması sağlanamıyorsa çok vakit kaybetmeden turun durdurulması gerekebilir. 6-7 yaşında çocuklara lisans verip, zifiri karanlıkta, anne-babalarından uzak bir şekilde masalarında beklemelerini istemek insafsızlık olur. Bu noktada korkan-panikleyen kişilerin ışık elde etmek için çantalarında duran cep telefonlarına sarılmalarını da engelleyemezsiniz. Hiçbir oyun insan sağlığından önemli değildir. O nedenle sorumlunun önce oyuncuların güvenliğini ardından da turun sağlıklı bir biçimde devamını sağlaması gerekir.